ALEVİLİKTE DAR NEDİR?

Dâr.: Kürtçe Farsça'da Ağaç demektir. Ormandaki ve yeryüzündeki tüm ağaçların ortak adı Dar'dır.

Terim olarak Hallâc-ı Mansûr’un, Pir Sulatanın, Sey Rızanın ve daha nicelerinin, idam edildiği veya asıldığı ağaçda. Dâr-Ağacı olarak adlandırılmıştır.

Alevilik’te Talip veya Can, Canını feda etmek üzere Hak Meydanda Pir Divanı karşısında ikrar verdiği yerdeki saygıda durma halinede, Yol dilinde Dâr denilir. Dâr’a kalkmak için meydanın orta yerine gelinir ve Dâr'a durulur. Ya da Dâr'a çekilir.

DÂR.: Pîr’in, Mürşidin veya Dede’nin karşısında, beller kemerli ( Kemerbest olanlar), başlar açık ve ayaklar çıplak ve mühürlüdür (sağ ayak başparmağı ,sol ayağın başparmağı üstüne gelmesine ayak mühürleme denir). Başın açık olması demek Can’ların huzuruna, meydana gelen kişinin saklısı gizlisi olmadan meydanda Hakkın huzurunda olduğunu göstermesi içindir. (( Alevilikte başın kapalı olması( ki kapatılmamalı,) kişinin EDEB'li olduğu manasını taşımaz. EDEB burda EL, DİL, BEL' dir) )

Cem'de, Rehber veya Gözcü.: Canlar edep-erkan dediğinde, zaten tüm Canlar artık, Tek Can, Tek Nefes olup Can olmuşlardır. Kimsenin kimseden çekinmesi, utanıp sıkılması gibi gereksiz duyguları yoktur.

Cemde Edebe uygun olmayan ard niyetli kimse olamaz. Öyle birisiyle Erkan yürütülmez. Ya da o her kimse Dara Çekilir gereken yapıldıktan sonra ya aklanır yada Cemin dışına sürülür ki Cem bağlanabilsin.

Alevi toplumunun her türlü müşkülleri; sorgulama, yargılama ve cezalandırma, aklama, ikrar verme, yola girme, musahip ikrarında, yıllık görgü ve sorgulardan geçme gibi yolun olmazsa olmazlarından. Hep Dâr olunur.

Yukarda söylendiği gibi Ya DARA ÇEKLİR Yada DARA DURULUR Didar olunur. Dara durup didar olmak Musahiblik Erkanında ikrar verilirken, Ya Görgüden geçilir burda Teslimi Rızalık vardır. Her İkrarlı Canın/ Talibin yapması gerekendir. Özünde dar olmak ve yeniden doğup masumu pak olmaktır. ( Canını Pirler divanına teslim ederek, Candan teslim olurken ''Canını Hakka teslim etmeden önce Pire teslim etmektir'' yani can vermeden cansız olmaktır ve Pirin nefesi ile yeniden Can bulmaktır. )

Dara Çekilmek.: Müşkülü olan canların meydanda temizlenip barış içinde arı duru olma darıdır, bu darda didar görür.

Cana kıyanlar, zina yapanlar Ceme alınmazlar, FAKAT GENEDE DARA ÇEKİLİRLER ve Ceme katılan Cem erenleri tarafından yol düşkünü ilan edilirek kapılaraın kara bir taş konulur ve o taş düşkün olma nişanesidir. ( Burda.: ''gelme, gelme, gelen malını verir, dönen canını verir'' der ya Pir. İşte burda ikrarından, edebinden ve yolundan dönen her kimse Canından olmuştur. O toplumun Can diyemiyeceği biridir ve toplumun dışında kamıştır yani düşkün olmuş ve yoldan düşmüştür.) DARA DURMAK.:

Her Can günlük hayatında ve erkanlarda yaptığı saygı duruşlarına göre adlandırılmıştır.

Dara dururken her darda aynı duruş şekli vardır. Sağ El Sol-Göğüste pençeli dururken baş parmak boynu gösterir. Ayaklar Mühürlenir Sağ ayak başparmağı sol ayak başparmağının üstüne gelirken Boyun sol tarafa ve öne doğru hefif eyik vaziyette olur. ( Buda dar ağacında asılı duran vucudun boynunun dik duramayışı, eğri durma halidir.)

Yalnız Musahiblik ve Görgü darlarında dara durma Erkanın gidişatı yönünde ve olgusuna uygun olarak değişme şekilleri vardır.

1. Dar. ilk Dar'dır Bu dar Beşikle-Eşik Darıdır, Darı Nur'dur ANA-DARIDIR. Analar sabahları kalkınca evde bir masum varsa önce onun Beşiğine/Balgisine/ Yastığına niyaz olur, sonra gider Hanenin kapısını açar KAPININ SAĞINA SOLUNA NİYAZ OLUR ve yüzünü GÜNEŞE/NURA dönerek Dar vaziyeti alır ve sabah gulbangını sunar.

2. Dar. MANSUR DARIDIR.: Pir-Divanı, Hak-Meydanı darıdır. Bu dar Lokma getirirken Pirden veya Rehberden lokma Gulbangı ve diğer nefes gulbangları alırken durduğumuz Dardır.

3. Dar. İkrar, Görgü, Sorgu ve Özü Paklama-Darlarında olur.

Burda 2. , 3. ve 4. Darlarla görgümüz, sorgumuz yürütülür ve Musahiblik ikrarımız Didar eylenip bağlanır.

Meydana gelişimze kadar 3 sefer duraklayıp Dar oluruz, bu Hep Mansur Darı ile olur. İkrarda Canımızı Pire teslim ederken Cansız bedenimiz meydana uzatılır ayaklar kapıya, başlar ocağa dönük olurken Bacılar kardeşlerin ayak uçlarında dize gelip yasta olurlar burda hem Fazılı hemde Nesimi darına durulur. Erkanda Bedenler yare indırilmeden önce 4 can göğsünde bıçak yemiş ciger acısı çeker gibi iki büklüm bir vucutla Mansur darındaki gibi dar olurlarken eller göğüs boşluğunda kardeşlerde sol eller üste ve baş parmaklar boynu işaret ederken, Bacılarda sağ el üste baş parmaklar boynu işaret etmektedir. Boynu işaret etmek boynum kıldan incedir teslimi rızalıktayım anlamındadır. Bu dara Fazlı darı denilir.

Kardeşler kefenlerin altında iken Bacılar ayak uçlarında dizegelmiş dar halindeler burda abacıların sağ elleri üstte olacak şekilde gene başparmaklar boynu göstererek şin- şivan halinde dar olurlar bu darada Darı Nesimi derler. Aleviliğe Hak Yolu Erkanına uymayan başka Darlara durmayın.

Murşidime, Pirlerime, Yol Ehli Canlara, Hak Yoluna İkrar verenlere Aşkı Niyazlarımı Sunarım. 22 Şubat 2022 Berlin Eli Masor Ali Koçak

Tarihin derinliklerinde, Zagroslarda, Mezopotamya ve Anadoludaki. Ana soylu kılanlarda her Can Kılanın Ana'sına saygı için bu Dar şeklinde dururken Anadan Güzellemeler duyardı. Bu mö. 3000 e tarihlenmiş amma daha öncesinde var. Tek-Tanrılı Dinlerin tarihi Zer-Doş la başlatırsak Mö. 2 binli yılları almamız gerekiyor. Hak Yolu Sevgi ve Saygı Yoludur. Saygı duruşu, Darda sevgi ve saygıdan geliyor.