ALEVİ İSLAM KURUMU NEREYE SÜRÜKLENİYOR?.

Bir süredir Avusturya Alevi İslam Kurumunu (AAİK /İAGÖ) irdeliyoruz. Bunların ne kadar faydası olur bunu bilemeyiz. Ancak gerek bir Alevi /Bektaşi ve gerekse insan olarak sorumluluk duyduğumuz konulara açıklık getirmeye çalışıyoruz.

Hz. Ali bir sözünde şöyle diyor;

‘’Haksızlık karşısında susan dilsiz Şeytan’dır’’

.

AAİK sürekli övünerek Evladı Resul’leri (Seyit /Dede) öne çıkarır, onların Alevilerin İnanç Önderleri olduğunu dile getirir ve onlara bağlı olan sürekleri işler. Onları önemser.

Prensip olarak yanlış değildir. Elbette Türkiye’de Ocaklara bağlı olan Dedeler ve onların talipleri olan Aleviler Türkiye’de büyük çoğunluk teşkil eder. Aynı durum Avusturya için de geçerlidir.

Ancak Alevi tanımı yapılırken Türkiye’de yaşayan Aleviler esas alınmış ve tanım da ona göre yapılmıştır.

Tanımın son paragrafında ise şöyle deniyor.

‘’... İnancımızın uygulandığı mekân Cem evi’dir’’.

Peki bu Alevi tanımı kimleri kapsıyordu?

.

AAİK’in resmi web sayfasında halen duran tanımda şöyle bir paragraf var;

‘’....Alevi“ kavramı peygamber Hz. Muhammet’in amcasının oğlu ve damadı Hz. Ali’den gelmektedir ve buna göre Ali’nin yolunu sürenler anlamına gelir. Alevi deyimi Bektaşi, Kızılbaş, Tahtacı, Sıraç, Yörük, Çepni, Abdal, Arap Alevi, Mevlevi vb.lerin ortak adıdır’’

.

Dikkat ederseniz burada ismi geçen süreklerin tamamı ya Türkiye’de yaşamaktadır, ya da inanç şekillenmesi Türkiye içinde şekillenmiştir.

Bunun tek istisnası var. Arap Alevileri. Bunların bir kısmı Türkiye’de yaşarken, bir kısmı da Türkiye sınırına yakın Suriye’de yaşarlar. Aleviliğin resmi olarak tanınması gündeme gelince Türkiye’de yaşayan ve oradan da Avusturya’ya göç eden bu kesim dikkate alınarak tanım içine alındı. Zaten onlar da kendilerini Alevi olarak tanımlarlar.

.

Alevi tanımı çalışmaları içinde bu fakir hariç Avusturya’da hiç kimsenin katkısı olmadı. 2005'de önce Hollanda, sonra Karacaahmet Sultan dergâhı ve ardından tekrar Hollanda’da yapılan çalışmalar neticesinde şekillendi.

AAİK bu Alevi tanımına küçük katkılar yaparak olduğu gibi kabul etti ve 2009’da Avusturya’da ki ilgili kuruma verdi.

.

Ancak Aleviliğin resmi olarak tanınmasından sonra beklenmedik bir durum ortaya çıktı. Viyana Alevi Kültür Birliği (VAKB) tarafından Aleviliğin ilgili dairede kabul edilmesi için görevlendirilen bazı kişilerin desteği ile VAKB içinde Bektaşilik karşıtı bir durum oluştu. Resmi işlemlerin takibi için görevlendirilen bazı kişiler, Bektaşiliğe alerji duyan bazı Dedeleri sık sık VAKB’ne davet ederek onlar üzerinden Bektaşiliği dışlama çalışması yürüttüler.

.

Bu Dedelere göre Aleviliğin Türkiye’de en üst İnanç mekanı olan Hacıbektaş Dergahı (Pir evi / Serçeşme) kabul edilmiyordu. Onlara göre Serçeşme'nin (Bektaşilik) 2 süreğinden biri olan Babagân Bektaşiliği kabul edilmiyordu. Onların inanç önderleri Dede olmadığı için onlar İnanç önderleri olamazdı. İnanç önderleri sadece ve sadece Seyit olanlardı.

.

Diğer sürek olan Çelebiler ise kendilerinin Hacı Bektaş Veli’nin soyundan olduklarını vurgularlar. AAİK Dedelerine göre Hacı Bektaş Veli evlenmemişti. Dolayısı ile o soydan gelen Çelebiler Seyit değillerdi ve İnanç önderi olamazlardı.

İşin ilginç olanı ise Türkiye ve Balkanlarda onlarca Seyit ocağı bu Çelebilere bağlı idi.

AAİK Dedeleri ve bu Ocakları, yani Seyitleri kabul ediyor ama onların Mürşit ocağını kabul etmiyorlardı.

.

İşin en dramatik yanı ise Türkiye’de ki ocakların yarısından çok fazlası Çelebilere bağlı idi.

AAİK, dışardan davet ettiği Dedeler aracılığı ile Bektaşiler aleyhinde çok olumsuz bir atmosferin ortaya çıkmasını sağladı. Üstelik söyledikleri veya savundukları görüşler tamamen gerçek dışı idi.

.

Yanlış anlaşılmayı gidermek için kendilerine yazılı ve sözlü olarak defalarca şu öneride bulundum.

‘’Bektaşilik ile ilgili burada çok yanlış görüşler ifade ediliyor. Belli ki bu insanlar Bektaşilik hakkında hiç bir şey bilmiyorlar. Bektaşi Dergâhı Alevilerin Serçeşmesidir. Büyük yanlış içindesiniz. Bunun giderilmesi için gelin Hacı Bektaş Veli ve Bektaşilik için bir panel yapalım. Bu insanlara doğru bilgiler verelim. Yanlışlardan geri alalım’’

Hatta kendilerine şunu söyledim.

‘’Bu dernek 20 sene önce kuruldu. Bazı konuları defalarca konuştuk. Defalarca paneller verildi. Ancak ne Hacı Bektaş Veli, ne de Bektaşilik hakkında şimdiye kadar hiç panel yapılmadı. Gelin bir panel ile bu yanlışlığı giderelim’’

Ama AAİK yöneticileri bu konuda kılını bile kımıldatmadılar. Onlara göre Bektaşi olmak düşkünlüktü. Yani bir nevi sapkınlıktı. Alevi inancı dışına çıkmak demekti.

Hatta kendilerine ‘’Bakın Avusturya makamlarına verdiğimiz inanç tanımı içinde Babagân, Çelebi ve Dedeler yazılı. Alevilik bu tanıma göre kabul edildi. Babagân ve Çelebileri çıkardığınız zaman siz Serçeşmeyi red ediyorsunuz demektir. Bu çok büyük yanlıştır’’ dedim.

Bana söylenen şu oldu.

‘’Tanım içine konulmuşsa bu bir hatadır. Bunu kabul etmiyoruz. İnanç önderi ancak Seyit olabilir. Seyit olmayanlar yolu bozar. Biz yolu koruyacağız’’

.

Cehalet ve ön yargı o kadar gözleri kapatmış, kulakları tıkamış idi ki Mısır’dan Azerbaycan’a, Kırım’dan Balkanlara, Anadolu’dan Trakya'ya kadar uzanan bu kadim ve kutsal yol, ancak ve ancak birkaç köy kadar talibi olan Dedeler tarafından kabul edilmiyordu.

.

Tabi bunları Dedelere söyleten de bazı AAİK yöneticileri idi

Baktım ki bu ön yargı değişmiyor, yazılı ve sözlü verdiğim hiç bir öneri kabul edilmiyor, ben de artık ikna çalışmamdan vaz geçtim.

Bir takım derin bağlantıları olan bazı AAİK Yöneticilerinin 4 kırmızı noktaları vardı.

1. Avusturya’nın Ulusal çıkarlarına sıkı sıkı bağlı olmak. Bundan dolayı her yazının altına ‘’Avusturya Devletine teşekkür ediyoruz’’ cümlesi eklenerek ne kadar sadık olduklarını ispatlamak. Bu aşırı övgüden Avusturyalı bürokratlar da rahatsız olmalılar ki son yıllarda artık bu sözlere rastlanmıyor.

2. Karar mekanizmalarında kendilerinin bulunması. Şeffaf olmayan ilişkilerin bilinmesi istenmiyor. Bürokrasi Viyana’da olduğundan burada, sorgulayan, araştıran, ilkeleri esas alan kişiler bulunmamalı idi.

3. Kurum Alevilik için araç değil, İnanç Kurum için araç olacaktı. Onun için Aleviliğin temel sorunları veya ilkeleri önemli değildi. Hak, hukuk, adalet de önemli değildi. AAİK yöneticilerinin sık sık büyük hatalar yapması da bundandı. AABF’nin bu söyleme mesafeli olması nedeniyle - Alevilik İslam içindedir- söylemi esas alınacak ama pratikte bu söylemin gereklerine uyulmayacaktı. İlkeler esas alınmadığı için haklı değil, güçlü desteklenecekti. Güç dengeleri değiştiğinde destekler de değişecekti.

.

AAİK bu noktaları esas aldığından Devletin ilgili dairesine verdiği dosyada (20.2.2016) kendi başvuru metnine aykırı maddeler koydu.

Ancak bu dosyada yapılan değişikliklerden Alevi kamuoyunun haberi yoktu. Dar bir klik dışında tabanın da haberi olmadı.

.

AAİK, kendi web sayfasında şöyle diyor;

‘’.......Alevi deyimi Bektaşi, Kızılbaş, Tahtacı, Sıraç, Yörük, Çepni, Abdal, Arap Alevi, Mevlevi vb.lerin ortak adıdır’’.

Ve bu tanım -13.6.2009’da Viyana’da 55 Dede ve Ananın katıldığı “1.Avusturya Alevi İnanç Önderleri Çalıştayından”- kabul ediliyor.

Ancak Alevilik resmi olarak tanındıktan sonra bu Dede ve Anaların Rızalık ve onayı alınmadan bu tanım içine başka guruplar da alınmış.

.

AAİK kurumu tabandan habersiz olarak;

Evrensel Aleviler (Bu deyim ile kimi kast ettikleri net değil),

12 İmamcı Caferi Şiiler (Azerbaycan, Iğdır yöresi ,

İsmaililer (7 İmamcılar, Afganistan, Pakistan yöresi),

Ve Zeydileri de inanç içine almış (5 İmamcılar, Yemen, Birleşik Arap Emirliği, Bahreyn yöresi).

.

İşin en ilginç yanı ise Avusturya’da Şiiler bir kısmı Sünni İslam Kurumu (İGGÖ) içinde, bir kısmı da ayrı olarak tanınıyorlar.

İsmaili ve Zeydiler ise Sünni İslam Kurumunda temsil ediliyorlar.

.

AAİK hangi gerekçe ile Alevi tanımı içine ‘’Evrensel Aleviler, Caferi Şiiler, İsmaililer ve Zeydileri aldı?

Böyle bir talep mi var?

Ehli Beyt sevgisi dışında bu kesimlerin Alevilik ile hangi ortak noktaları var?

Tabandan gizlenen bu değişimin arkasında hangi güçler var?

.....

Şu bir gerçek ki bu kesimlerle Alevilerin dil ve Kültür birliği yok. Alfabeleri değişik. Gelenek ve görenekleri çok farklı. Ve en önemlisi bir kısmı Arap, bir kısmı Afgan, Pakistan ulusundan.

Özellikle kadınların giyimi çok farklı.

Ve Alevilerle İnanç birliği de yok. .

Bu Şiiler, İsmaililer ve Zeydiler Namaz kılar, Ramazanda oruç tutarlar. İnanç mekanı Cem veya Meydan evi değil Mescittir.

Mescit, işlev olarak Camiden pek farklı değil. Namaz kılar, Ramazanda oruç tutarlar.

.

Alevilerle tek ortak nokta Ehli beyt sevgisidir. Bunların Alevilerden fazla Sünnilerle ortak noktaları vardır.

AAİK bu gurupları Alevi tanımı içine aldığına göre sormak gerekir.

Bu guruplar gerçekten Alevilere yakın mı?

Aleviliği kabul ediyorlar mı?

Kendilerini Alevi olarak tanımlıyorlar mı?

Yoksa Alevi kelimesini hayatında ilk defa mı duyuyorlar?.

.

AAİK’in resmi tanımında Alevilerin inanç mekanı Cemevi olduğuna göre bu kesimler Cem evine gelirler mi?

Ayrıca merak ediyorum. İslam ile ilintili ve Ehli Beyti seven şu gurupları neden Alevi tanımı içine almadınız?

• Keysaniler (Hz. Ali’nin diğer oğlu Muhammed Hanefinin İmamlığını kabul edenler)

• Berberiler (Muhammed Hanefi’ye Tanrısal vasıf verenler)

• Haşimiler (Muhammed Hanefi’nin oğlu Haşim’i İmam olarak görenler)

• Karibikler (Muhammed Hanefi’yi ölmedi deyip Mehdi görenler)

• Sarrajcılar (Muhammed Hanefi’nin ölümüne inanan ve Mehdi olarak görenler)

• Halefiler (Hz. Hüseyin’in oğlu Zeyd’in soyundan geldiğini söyleyenler)

• Ve ayrıca Hebeşi, Sürhabi, Jarudi, Süleymani, Butri, Salihi Vasiti, Karmati, Dürzi, Nizari, Mustali, Vefai...ve daha pek çok Hz. Ali taraftarı var.

Ve Türkiye’de Hz. Ali’ye bağlı Uşşaki, Halveti, Rufai... gibi guruplar.

Gidip taa Yemen ve Afganistan’da Hz. Ali taraftarlarını görüp Türkiye içinde olanları görmemeleri çok ilginç.

.

Peki AAİK Kurumu Şii, Caferi, İsmaili ve Zeydileri Alevi içine aldığına göre, İbadetlerini Mescitte namaz kılarak yapan ve Ramazan sonrası Bayramlaşanlar için AAİK kutlama yapacak mi?

İşin daha da ilginç yanı da şudur.

AAİK bu gurupları Alevilik içinde görmenin ötesinde İnanç Kurulunda temsil edilmeleri için bu guruplara yer ayırmış. Yani bu guruplar Aleviliğin İnanç Kurulu içinde görüldüğüne göre Alevi inancı ile ilgili kararlarda bunlar söz sahibi olacak.

Yani Alevilerin İnanç Önderleri Kurumu içinde yer alacaklar.

.

Çok daha ilginç olanı ise şudur.

Bektaşilik red edilip araya mesafe konduktan sonra 2016’da İnanç Kurulu içine alıp onlara da lütf edip bir koltuk ayırmışlar.

Ama Avusturya’da çok aramalarına rağmen hiç bir Bektaşi bulamadıkları için orası şimdilik boş tutuluyor.

.

Ey AAİK /İAGÖ Kurum Yöneticileri.

Allah aşkına söyle.

Sen nereye sürükleniyorsun? Bu gidişin son adresi neresi?

Sizi bu kararları almaya iten nedenler nedir?

Ve Ey AAİK / İAGÖ Kurum Dedeleri.

Sizler Alevilerin Serçeşmesi olan Bektaşiliği bile tanımda yer almasına rağmen Alevi olarak görmediniz, bu İsmaili, Caferi, Şii, Zeydi inanç topluluklarının Alevilik içine alınıp onlara İnanç Kurumunda yer vermeyi nasıl kabul ettiniz?

Kim size bunu ne karşılığında kabul ettirdi.

Güler misiniz, Ağlar mısınız?

.

-Kazim Balaban / Viyana-

Muhabbetlerimle