Roboski’ye Gelmeyen Adalet

Tarih 28 Aralık 2011 Şırnak’ın Uludere ilçesine bağlı Roboski köyünde Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) ait savaş uçaklarının bombardımanı sonucu 19’u çocuk 34 canı katlediyor.

Dönemin AKP Genel Başkan Yardımcısı Hüseyin Çelik ise “Uludere bir operasyon kazasıdır” diyor. Çoğu çocuk  34 canın katledildiği bir olay için bu bir kazadır diyor.

Katliamın ardından Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından soruşturma başlatılsa da 1,5 yıl sonra görevsizlik kararı veriliyor. Genelkurmay Askeri Savcılığı’na gönderilyor. Askeri savcılık da dosya hakkında Ocak 2014’te takipsizlik kararı veriyor. Avukatların itirazı ise reddediliyor.

Anayasa Mahkemesi’ne yapılan başvuru da reddedilince Roboskili aileler, 2016’da Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) başvurdu. Ancak AİHM, 17 Mayıs 2018’de aileler adına başvuru yapan avukatların eksik belgeleri geç göndermelerini gerekçe göstererek başvuruyu “kabul edilemez” bulunuyor ve başvuru reddediliyor.

Cenazeler defnedilirken dönemin Başbakanı, “40 kişilik bir grubun olması daha önce Gediktepe ve Hantepe baskınlarında silahların katırlarla taşınmasını hatırlatıyor. O zaman da niye bunlara müdahale edilmemişti denmişti” dedi.

Roboski Katliamı'nın üzerinde 9 yıl geçti ve bu katliama ilişkin en önemli sorular halen aydınlanmadı. İstihbaratı kim verdi? Bununla ilgili yine çok önemli bi başka soru daha var: İstihbaratı veren, bu bilgiyi kimden aldı? İstihbarat şu:

Onlar da kaçakçılık yapmasaydı" diyenler devamında söyleyeceklerime de kulak versin. Bir defa kaçakçılığın cezası öldürülmek değil. Ama daha önemlisi bu köyün kaçakçılık yaptığı biliniyor ve buna göz yumuluyordu. Peki niye? Çünkü Roboski köyü, devlete korucu veren bir köydü.

Yani PKK'yle savaşta devlete yardımcı oluyordu. PKK'nin sevmediği, devletin sevdiği bir Kürt köyüydü. Katliam her açıdan bir başarısızlık, bir trajediydi yani. Korucu veren bir köy bombalanmış, üstelik de PKK'li militan "ele geçirilememişti".

Hükümet rezil olmuş, itibar kaybetmişti. Tabii hayatlarını kaybeden Roboskililerin, onların akrabalarının, sevdiklerinin, hemşehrilerinin kaybının yanında bunun esamesi okunmaz ama devlet için de utanç verici bir operasyondu Roboski katliamı. Kim kazançlı çıktı?

Bahoz Erdal'ın köylülerin arasına karıştığı bilgisini veren MİT görevlisi bu bilgiye nerden ulaşmıştı? Bir seçenek Mit görevlisininin bile isteye yalan bilgi verdiği. Bu seçenek doğru değilse o zaman diğer seçenek MİT görevlisinin PKK tarafından yanlış bilgiyle manipüle edilmiş

olması. Yani PKK, Bahoz Erdal konvoya karışacak bilgisini bile isteye yaymış olmalı. Bu bilgiyi edinen MİT görevlisi de bilgiyi doğru sanarak üslerine ulaştırmış olmalı. Bahoz Erdal'ı öldürmeyi her ne pahasına olursa olsun başarı sayan birileri de konvoyu bombalatmış.

‘Herkesin bildiği kaçakçılık’

28 Aralık 2011 Çarşamba Roboski köyü için sıradan bir gün olarak başlamıştı. Bazıları okuldan gelen, bazıları okulu çoktan bırakmış çoğu genç hatta çocuk yaşta 38 kişi öğle saatlerinde kaçağa gitmek için katırlarını hazırladı. Kardeşi 18 yaşındaki Salih’i kaybeden Tansu Ürek “annem elleriyle portakal yedirdi kardeşime, yengem dalga geçti koca adam annesinin elinden yemek yer mi diye, Salih de sen bilmezsin yenge, annemin elinden daha tatlı oluyor dedi” diye anlatıyor o saatleri. Güle oyna, şakalaşarak gittikleri kaçak yolu pek de eğlenceli değildi aslıda. Doğunun sert ayazının içlerine işlediği karlı bir gündü. Yolda yer yer dizlerinin üstüne kadar çamura bata çıka gidiyorlardı sınırın öte tarafına. Oradan mazot, çay ve sigara alıp Türkiye’de satıyorlardı tıpkı babalarının ve dedelerinin 80 yıldır yaptığı gibi. 4-5 saat yürüyerek gidip geldikleri her bir seferin getirisi 50-70 lira arasında değişiyor. Ortalama aylık gelirin 600-700 olduğunu söylüyor arkadaşlarını kaybeden ama hala kaçağa gidip gelen Faruk Encü. Gidiyorlar çünkü çetin dağlarla çevrili coğrafyada tarım yapılabilecek arazi yok, olanlar da mayınlı. Hayvancılık para bırakmıyor, ne fabrika var ne de ürettiklerini gelip almaya istekli birileri. Onlar sınır ticareti diyorlar yaptıkları işe, mecburiyetten yaptıklarının her seferinde altını çizerek.

Zaten aslında herkes de biliyor o sınırda neler olup bittiğini. Köyün hemen üstünde gözetleme kuleleri ve askeri birlik var. Meclis Uludere Araştırma Komisyonu üyesi milletvekili Levent Gök’e göre “devletin en alt birimlerinden en üst kademesine kadar herkesin oradaki sınır ticaretinden haberi var”. Köylüler de doğruluyor geçişlerinin bilindiğini.

28 Aralık 2011’de “herkesin bildiği” kaçakçılığın verdiği rahatlıkla aileleriyle “akşam görüşürüz” diye vedalaşan çoğu 18 yaşın altında 38 kişi saat 3 civarı düştü yola. Sınırın Irak tarafına geçtiler. Mallarını katırlarına yüklediler ve dönüş yoluna düştüler. Sınıra geldiklerinde askerin yolları kestiğinin haberini aldılar. Bu da çok olağandışı bir durum sayılmazdı çünkü geçmişte de ara ara yolları kesiliyor, bazen uzaklarına düşecek şekilde uyarı amaçlı top atışları yapılıyor ve sonra dönüyorlardı köylerine alternatif yollardan. O akşam köyde kalanlarla haberleştiler cep telefonundan. Tüm yollar kapalı olduğundan soğuktan donmamak için ateş yakıp birkaç saat beklediler. Bazı aileler “bırakın katırları dönün” dedi çocuklarına.

Katır sırtında taşınan cesetler

Saat 21.39’da bir anda gökyüzü aydınlandı. Sağ kurtulan 4 kişiden biri olan Servet Encü havada uçuşan insan ve hayvan parçaları gördüğünü hatırlıyor. Patlamanın etkisiyle olduğu yerden uzağa savrulmuş ve kaçın diye bağırmış. Kaçacak pek fazla bir yer yokmuş ama ilk bombaların düştüğü yerin uzağında oldukları için sağ kalan 17-18 kişi buldukları bir kayanın altına sığınmış. 45 dakika sonra bombalar bu kez o kayayı vurmuş. Servet Encü hayatta kalma nedenini grubun gözcüsü olduğu için uzakta beklemesiyle açıklıyor. Yerini belli etmemek için birkaç saat karın içinde kıpırdamadan beklediğini anlatıyor. 29 Aralık sabahı cep telefonuyla çekilen arama kurtarma görüntülerinde bir babanın elleriyle oğlunun altına saklandığı ve bombalamada parçalanmış o kayayı kazdığı ve vücudunun parçalarına ulaştığı görülüyor.

Roboski ailelerinin avukatlarından Mesut Gerez’e göre bombalamanın ardından olay yerine ambulans sevk edilseydi, helikopter gönderilseydi, zırhlı birlikler yaralı taşımaya gitseydi daha çok sayıda kişi sağ kurtulabilirdi. Köylüler bombalama öncesinde yolları kesen askeri birliklerin olaydan hemen sonra orayı terk ettiklerini anlatıyor. Aileler haberi aldıkları anda köyden koşarak gitmişler bombalamanın yapıldığı 15. sınır taşına. İlk şokla bayılanlar olmuş. Kendilerine gelenler karanlıkta görebildikleri kadarıyla cesetleri toplamaya başlamış. Olay yerine ulaşan ilk gazeteci olan yerel muhabir Emin Bal yanmış ceset ve mazot kokusu duyduğunu, sabah hava aydınlanmaya başladığı saatlerde her tarafa saçılmış cesetler, kollar bacaklar gördüğünü anlatıyor. Cesetler battaniyelere sarılarak katır sırtında sonra da traktöre yüklenerek taşınmış köye kadar.

Bugün Katliamın üzerinden 9 yıl geçse de hiçbir sorumlu yargılanmadı. Roboskiye Adalet uğramdı.