Maraş'ta 1978'de yaşanan ve 100'den fazla kişinin hayatını kaybetmesine, yüzlerce kişininse yaralanmasına onlarca insanın yerini yurdunu terk etmesi neden olan 'Maraş katliamının' üzerinden 42 yıl geçti.
Geçen bu 42 yılla rağmen Maraş’ta ateş yanmaya duman tütmeye devam ediyor. Yüreğimizde yanan ateşte gün geçtikçe daha çok harlanıyor.
Maraş’ta 19 Aralık’ta başlayan 26 Aralık’a kadar süren bir katliam yaşanıyor.Bu katliam esnasında resmi rakamlara göre 100'den fazla kişi yaşamını yitiriyor, yüzlerce kişi yaralanıyor, 210 ev, 70 işyeri tahrip ediliyor. Halkın anlatımlarına göre de hayatını kaybedenlerin sayısı 500'ün üzerinde. Katliamla ilgili mahkeme açılıp yargılamalar yapılsa da katliamda önemli rol oynayan 68 kişiye ise hiçbir zaman ulaşılamıyor.
OLAYLAR NASIL BAŞLADI
19 Aralık'ta kentteki Çiçek Sineması'na, dönemin milliyetçi filmlerinden biri olan, Güneş Ne Zaman Doğacak'ın gösterimdeyken ülkücü gençlik derneği Kahramanmaraş şube başkanı Mehmet Leblebici ve ikinci başkan Mustafa Kanlıdere'nin talimatları ile ülkücü bir faşist olan Ökkeş Kenger tarafından sınamaya bir patlayıcı atılıyor.
Hemen ardından kalabalık bir grup ile Türkoğlu ilçesinden gelen bir grup ülkücü faşist, Cumhuriyet Halk Partisi il merkezine, PTT ve Tüm Öğretmenler Birleşme ve Dayanışma Derneği (TÖB-DER) binalarına saldırıyor. Olayların büyümesi ile dönemin Kahramanmaraş Valisi Tahsin Soylu kente askeri güç gönderilmesini istiyor, ancak talebi kabul edilmiyor.
Hepimiz biliyoruz ki Osmanlıdan başlayıp Türkiye’de devam eden burjuva iktidarlarının tarihi, katliamların tarihidir. Dersim katliamı ile başlayan süreç, Madımak ile devam etmiştir. Bu bazen iç savaş örgütü olarak kullandığı faşist çeteler aracılığıyla doğrudan Alevi mahallelerine saldırmakla olmuştur, bazen de iktidarlar başka aygıtlar kullanarak kendisi yapmıştır bu katliamları.
Maraş katliamında yaşananlar kan dondurucu bir nitelik taşıyor. Katliam günler, hatta aylar öncesinden geliyorum diyor; fakat bu gelişmeler devletin hiçbir kademesini harekete geçirmiyordu. Devlet katliama adeta göz yumuyor, hatta uygulanmasına yardımcı oluyordu. Bu sebeple Maraş katliamı tıpkı diğer Alevi katliamları gibi devletin yaptığı bir katliamdır.
Maraş katliamının arka planında neler var
1978 Aralığında gerçekleşen Maraş katliamının neden yapıldığını anlayabilmek için katliamın arka planına iyi bilmek gerekiyor. Şu bir gerçek ki Maraş katliamı devletin bilgisi dahilinde faşist bir güruhun gerçekleştirdiği bir katliamdır. Katledilenlerin sayısı hâlâ tam olarak bilinmemektedir.
Türkiye’de 1970’li yıllar da Maraş’ta devrimcim mücadele ile yürütülen köylülerin toprak mücadelesi yaşanıyordu. Köylülerin toprak mücadelesi özellikle Elbistan ve Pazarcık ilçelerinde yoğunlaşıyor ancak bu ilçelerle sınırlı kalmadan şehir geneline hızla yayılıyordu. Bir taraftan toprak mücadelesi yaşanırken bir taraftan da sınıf mücadelesi başını göstermeye başlamıştı. Öyle ki Pişkinler İplik Fabrikası işçileri o dönem Sünni Türk işçilerinin yoğun olarak bulunduğu ve hayli güçlü olan Milliyetçi İşçi Sendikaları Konfederasyonu'ndan (MİSK) ayrılıp Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu'nda (DİSK) örgütlenmeye karar vermişlerdi. MİSK’ten ayrılan grup hızlıca DİSK’te örgütlenirken patron, DİSK’e üye olan tüm işçileri işten atmıştı. İşçilerin işten atılmasıyla beraber bir direniş patlak vermiş ve yaşanan bu gelişme bir anda hem kentin hem de işçilerin siyasi gündemini epeyce değiştirmişti. Sınıf mücadelesine duyulan sempati örgütlenmeye dönüşmüş, işçiler oldukça sert bir direniş göstermeye başlamışlardı.
Durum böyle olunca faşist hareket de güçlü oldukları alanı kontrol edilemez bir biçimde kaybettiklerini fark etmişlerdi. İşçiler ve emekçi halk arasında güçlerini kaybetmeye başlayan faşist hareket, katliam planını hemen devreye soktu. 1978 yılının Nisan ayında bir Alevi dedesi olan Nihat Özkan’ı öldürdüler. Cenazesini provoke etmeye çalıştılar. Aylarca katliam provalarını yapmaya devam ettiler. Olaylar birbiri ardına gelmeye başlamıştı. Ama doruk noktası Aralık ayı içinde gerçekleşmişti.
Aleviler Maraş katliamının ders çıkarmalıdır
Devlet ve onun emrindeki kontralar Maraş katliamı ile 12 Eylül darbesinin zeminini hızla hazırlamıştır. Yitirdiğimiz canlarımızın katillerinden hesap sorulmamıştır. Bu gün halen bir çok alevi örgütü temsilcisi bu katliamın sorumlusu bu devletten hesap sormak yerine sosyal medyada bir resiml paylaşmakla yetinmektedir buda bu devletin katliamları yapması konusunda cesaretlendirmiştir.Bununla birlikte Maraş, Çorum, Madımak Gazi, Gezi, Roboskiyele ve 19 Aralıkta hayata dönüş operasyonları adı altında cezaevlerindeki katliamları izlemiştir. Alevi halkı bu katliamlardan dersler çıkarmak, unutmamak hesap sormak için alanlarda olur direnirse yeni katliamların yaşanmamasını sağlayacaktır.
Şunu unutmamamız gerekir ki, o süreçte Maraş'ta daha da büyük bir katliamın yaşanması devrimcilerin çağrısıyla anti-faşist bir direnişin örgütlenmesidir. Alevilerin, Kürtlerin ezilen tüm ötekilerin kurtuluşu ortak devrimci bir mücadeleden geçmektedir.
Bugün yapılması gereke şey şehitlerimizi yerinde anmak katilerden hesap sormaktır. Ancak bu şekilde şehitlerimize sahip çıkmış oluruz.
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Galatasaray | 30 | 26 | 1 | 3 | 68 | 20 | 81 | +48 |
2 | Fenerbahçe | 30 | 25 | 1 | 4 | 79 | 25 | 79 | +54 |
3 | Trabzonspor | 30 | 15 | 11 | 4 | 51 | 40 | 49 | +11 |
4 | Beşiktaş | 30 | 14 | 12 | 4 | 40 | 36 | 46 | +4 |
5 | Kasımpaşa | 30 | 12 | 11 | 7 | 53 | 55 | 43 | -2 |
6 | Başakşehir FK | 30 | 12 | 12 | 6 | 38 | 35 | 42 | +3 |
7 | Çaykur Rizespor | 30 | 12 | 12 | 6 | 36 | 47 | 42 | -11 |
8 | Antalyaspor | 30 | 10 | 9 | 11 | 35 | 33 | 41 | +2 |
9 | Adana Demirspor | 30 | 9 | 9 | 12 | 46 | 39 | 39 | +7 |
10 | Alanyaspor | 30 | 9 | 9 | 12 | 38 | 42 | 39 | -4 |
11 | Sivasspor | 30 | 9 | 10 | 11 | 36 | 43 | 38 | -7 |
12 | Samsunspor | 30 | 10 | 14 | 6 | 35 | 41 | 36 | -6 |
13 | Kayserispor | 30 | 10 | 11 | 9 | 36 | 43 | 36 | -7 |
14 | MKE Ankaragücü | 30 | 7 | 11 | 12 | 36 | 39 | 33 | -3 |
15 | Hatayspor | 30 | 7 | 11 | 12 | 36 | 40 | 33 | -4 |
16 | Konyaspor | 30 | 7 | 11 | 12 | 31 | 42 | 33 | -11 |
17 | Gaziantep FK | 30 | 8 | 15 | 7 | 34 | 44 | 31 | -10 |
18 | Fatih Karagümrük | 30 | 7 | 14 | 9 | 34 | 38 | 30 | -4 |
19 | Pendikspor | 30 | 7 | 15 | 8 | 34 | 61 | 29 | -27 |
20 | İstanbulspor | 30 | 3 | 20 | 7 | 22 | 55 | 13 | -33 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Eyüpspor | 27 | 21 | 5 | 1 | 64 | 23 | 64 | +41 |
2 | Göztepe | 27 | 17 | 5 | 5 | 45 | 15 | 56 | +30 |
3 | Sakaryaspor | 27 | 13 | 6 | 8 | 41 | 28 | 47 | +13 |
4 | Çorum FK | 27 | 13 | 8 | 6 | 44 | 28 | 45 | +16 |
5 | Kocaelispor | 27 | 13 | 8 | 6 | 39 | 31 | 45 | +8 |
6 | Bodrumspor | 27 | 12 | 7 | 8 | 35 | 19 | 44 | +16 |
7 | Boluspor | 27 | 12 | 8 | 7 | 26 | 28 | 43 | -2 |
8 | Bandırmaspor | 27 | 11 | 8 | 8 | 37 | 24 | 41 | +13 |
9 | Gençlerbirliği | 27 | 10 | 7 | 10 | 31 | 26 | 40 | +5 |
10 | Erzurumspor FK | 27 | 10 | 7 | 10 | 26 | 21 | 37 | +5 |
11 | Ümraniyespor | 27 | 9 | 12 | 6 | 32 | 39 | 33 | -7 |
12 | Keçiörengücü | 27 | 8 | 11 | 8 | 24 | 33 | 32 | -9 |
13 | Manisa FK | 27 | 7 | 10 | 10 | 33 | 33 | 31 | 0 |
14 | Şanlıurfaspor | 27 | 6 | 12 | 9 | 23 | 30 | 27 | -7 |
15 | Tuzlaspor | 27 | 7 | 14 | 6 | 26 | 43 | 27 | -17 |
16 | Adanaspor | 27 | 8 | 16 | 3 | 21 | 40 | 27 | -19 |
17 | Altay | 27 | 5 | 19 | 3 | 12 | 55 | 15 | -43 |
18 | Giresunspor | 27 | 2 | 21 | 4 | 12 | 55 | 7 | -43 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Esenler Erokspor | 30 | 21 | 5 | 4 | 67 | 26 | 67 | +41 |
2 | Bucaspor 1928 | 30 | 18 | 3 | 9 | 46 | 19 | 63 | +27 |
3 | Van Spor FK | 30 | 19 | 5 | 6 | 50 | 31 | 63 | +19 |
4 | 1461 Trabzon FK | 30 | 16 | 6 | 8 | 56 | 32 | 56 | +24 |
5 | Yeni Mersin İdman Yurdu | 30 | 15 | 6 | 9 | 42 | 25 | 54 | +17 |
6 | Ankaraspor | 31 | 14 | 6 | 11 | 39 | 26 | 53 | +13 |
7 | Ankara Demirspor | 30 | 13 | 12 | 5 | 35 | 32 | 44 | +3 |
8 | Karacabey Belediye Spor | 31 | 11 | 10 | 10 | 32 | 29 | 43 | +3 |
9 | Beyoğlu Yeniçarşıspor | 30 | 12 | 13 | 5 | 35 | 31 | 41 | +4 |
10 | Diyarbekir Spor | 30 | 11 | 12 | 7 | 32 | 30 | 40 | +2 |
11 | Kırklarelispor | 31 | 9 | 12 | 10 | 24 | 34 | 37 | -10 |
12 | Hes İlaç Afyonspor | 30 | 8 | 11 | 11 | 18 | 28 | 35 | -10 |
13 | Nazilli Belediyespor | 31 | 10 | 13 | 8 | 35 | 49 | 35 | -14 |
14 | Altınordu | 30 | 8 | 12 | 10 | 34 | 31 | 34 | +3 |
15 | Serik Belediyespor | 31 | 8 | 13 | 10 | 25 | 34 | 34 | -9 |
16 | Zonguldak Kömürspor | 30 | 7 | 15 | 8 | 29 | 49 | 26 | -20 |
17 | Kırşehir Futbol SK | 31 | 5 | 20 | 6 | 28 | 61 | 21 | -33 |
18 | Bursaspor | 30 | 5 | 17 | 8 | 22 | 50 | 20 | -28 |
19 | Adıyaman FK | 30 | 3 | 22 | 5 | 20 | 52 | 14 | -32 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Aliağa Futbol A.Ş. | 24 | 17 | 0 | 7 | 50 | 12 | 58 | +38 |
2 | Kepezspor FAŞ | 23 | 18 | 1 | 4 | 47 | 11 | 58 | +36 |
3 | 52 Orduspor FK | 24 | 12 | 7 | 5 | 30 | 22 | 41 | +8 |
4 | Ayvalıkgücü Belediyespor | 23 | 11 | 6 | 6 | 28 | 19 | 39 | +9 |
5 | Edirnespor | 23 | 11 | 8 | 4 | 37 | 22 | 37 | +15 |
6 | İnegöl Kafkas GK | 23 | 9 | 6 | 8 | 24 | 23 | 35 | +1 |
7 | Mardin 1969 Spor | 23 | 10 | 9 | 4 | 31 | 26 | 34 | +5 |
8 | K.Çekmece Sinopspor | 24 | 9 | 9 | 6 | 33 | 25 | 33 | +8 |
9 | Artvin Hopaspor | 23 | 8 | 8 | 7 | 30 | 22 | 31 | +8 |
10 | Karabük İdmanyurdu Spor | 23 | 9 | 10 | 4 | 21 | 31 | 31 | -10 |
11 | Talasgücü Belediyespor | 24 | 8 | 14 | 2 | 24 | 37 | 26 | -13 |
12 | Kırıkkalegücü FK | 23 | 6 | 12 | 5 | 18 | 29 | 23 | -11 |
13 | Gümüşhanespor | 24 | 4 | 11 | 9 | 18 | 37 | 21 | -19 |
14 | Malatya Arguvanspor | 23 | 2 | 17 | 4 | 9 | 40 | 10 | -31 |
15 | Tarsus İdman Yurdu | 23 | 2 | 18 | 3 | 16 | 60 | 9 | -44 |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
02/04/2024 | İstanbulspor | vs | Çaykur Rizespor |
02/04/2024 | Antalyaspor | vs | MKE Ankaragücü |
02/04/2024 | Galatasaray | vs | Hatayspor |
02/04/2024 | Gaziantep FK | vs | Alanyaspor |
03/04/2024 | Sivasspor | vs | Fatih Karagümrük |
03/04/2024 | Fenerbahçe | vs | Adana Demirspor |
03/04/2024 | Kayserispor | vs | Kasımpaşa |
03/04/2024 | Konyaspor | vs | Trabzonspor |
04/04/2024 | Başakşehir FK | vs | Beşiktaş |
04/04/2024 | Samsunspor | vs | Pendikspor |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
02/04/2024 | Keçiörengücü | vs | Çorum FK |
02/04/2024 | Şanlıurfaspor | vs | Sakaryaspor |
02/04/2024 | Boluspor | vs | Gençlerbirliği |
02/04/2024 | Manisa FK | vs | Bodrum FK |
03/04/2024 | Tuzlaspor | vs | Ümraniyespor |
03/04/2024 | Adanaspor | vs | Eyüpspor |
03/04/2024 | Altay | vs | Bandırmaspor |
03/04/2024 | Kocaelispor | vs | Göztepe |
04/04/2024 | Erzurumspor FK | vs | Giresunspor |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
03/04/2024 | Diyarbekir Spor | vs | Nazilli Belediyespor |
03/04/2024 | Esenler Erokspor | vs | Beyoğlu Yeniçarşıspor |
03/04/2024 | Hes İlaç Afyonspor | vs | Altınordu |
03/04/2024 | Kırklarelispor | vs | Bucaspor 1928 |
03/04/2024 | Kırşehir Futbol SK | vs | Adıyaman FK |
03/04/2024 | Van Spor FK | vs | Ankaraspor |
03/04/2024 | Yeni Mersin İdman Yurdu | vs | Karacabey Belediye Spor |
03/04/2024 | Zonguldak Kömürspor | vs | Bursaspor |
03/04/2024 | 1461 Trabzon FK | vs | Ankara Demirspor |
03/04/2024 | Kırklarelispor - Bucaspor 1928 | Kırklarelispor ligde evindeki son 5 maçında hiç kaybetmedi | Kırklarelispor yenilmez |
03/04/2024 | Diyarbekir Spor - Nazilli Belediyespor | Diyarbekir Spor ligdeki son 5 maçında hiç kazanamadı | Nazilli Belediyespor yenilmez |
03/04/2024 | Van Spor FK - Ankaraspor | Van Spor FK ligde evindeki son 7 maçını kazandı | Van Spor FK kazanır |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
03/04/2024 | Artvin Hopaspor | vs | Edirnespor |
03/04/2024 | Ayvalıkgücü Belediyespor | vs | Gümüşhanespor |
03/04/2024 | K.Çekmece Sinopspor | vs | İnegöl Kafkas GK |
03/04/2024 | Malatya Arguvanspor | vs | Kepezspor FAŞ |
03/04/2024 | Mardin 1969 Spor | vs | Aliağa Futbol A.Ş. |
03/04/2024 | Tarsus İdman Yurdu | vs | Kırıkkalegücü FK |
03/04/2024 | 52 Orduspor FK | vs | Karabük İdmanyurdu Spor |
03/04/2024 | 52 Orduspor FK - Karabük İdmanyurdu Spor | 52 Orduspor FK ligde evindeki son 5 maçını kazandı | 52 Orduspor FK kazanır |
03/04/2024 | Tarsus İdman Yurdu - Kırıkkalegücü FK | Kırıkkalegücü FK ligde deplasmandaki son 8 maçında hiç kazanamadı | Tarsus İdman Yurdu yenilmez |