Rıza AYDIN
  04-02-2020 09:25:00

ALİNİN BATINİ YÜZÜ

Değerli dostlar.

Geçtiğimiz günlerde Musevilerin (yani Yahudilerin) ibadet edişini gösteren bir video paylaşmıştım. Yahudilerde tıpkı Sünnilerin namaz kılışı gibi ibadet ediyorlardı ama sırf bu benzerlik Sünniliği Yahudilikle özdeş kılar mı? Özdeş kılmıyor.

Bugün İslam denilince akla gelen bir çok şey hatta her şey İslamdan önce var. Mesela Kabe var, Kabe’ye gitmek anlamında hac var, oruç, ibadet biçimi vs her şey var ama Muhammet bunları oralardan alıp, içini farklı doldurmuş.

Batiniliğin bir türevi olan Alevilik ise bu kavramların içini daha farklı doldurmuş.

Alevilikte de Salat anlamına gelen ibadet var, Cem ediyorlar ama bu Sünnilerin ibadetine hiç mi hiç benzemiyor.

Alevi bizde de hac var, bizde haca gideriz amma bizim için Hak insanların gönlündedir biz gönül ziyaretini hac kabul ederiz diyor; bunun için ünlü Alevi aşığı Agahi “Haca gitmez diye tân eylemişler benim ise her gün hacılığım var” diyor.

Ben bunun için Kudred Kandili kitabımı anlatmaya Alevilerin bir konuyu işleyiş biçimi olan Batiniliği anlatarak başladım. Batiniliği anlamadan Alevilik anlaşılmaz, çünkü her şeyin bir batıni birde zahiri görünüşü var.

Velayetname, “Tevalla ve teberrayı Hacı Bektaş getirdi” der. Alevi İslami kesim içinde Ali’yi seveni sevmeyi sevmeyenden de uzak durmayı şart koşmuş tevalla ile teberra bu anlama geliyor.

Peki Alevi inancında Ali kültü, Ali kavramı ne ifade ediyor; bununda tıpkı hac kavramı gibi bir batini bir zahiri yanı var bunu iyice anlamak lazım. Kudred Kandili kitabımda Yeminin 1519’yılında Türkçeye çevirdiği Şeyh Rukneddin’in kitabından Evrenin var oluşunu anlatan bir bölümü olduğu gibi aktardım. Yemini’nin Türkçeye çevirdiği Şeyh Rukneddin’in kitabında deniyor ki, “ay yoğuken gök yoğuken bu cihanda var olan” Kudred Kandilinde balkıyan bir ışık vardı. Biz bu ışığa Hak diyoruz; dışardan bakınca bir tek ışık gibi görülen bu ışığın iki rengi vardı, bu Işın bir yanı akdi bir yanı da yeşildi deniyor. İşte bu ışıktan bir nida (bir ses) geliyor, bu ışık diyor ki “ben Aliyem bu ışığın ağ olan kısmı benem yeşil olan kısmıda emmimin oğlu Muhammed’dir” diyor. İşte var olan bütün bu alem iki renkli olan bu ışıktan geldiği için nereye baksan sana bu ışığın bir parçası bir yansıması görülüyor. İşte bundan dolayı Kul Himmet “yedi iklim dört köşede Ali’yi gördüm Ali’yi” diyor.

Alevi inancının merkezinde olan batın gözüyle bakınca gördüğü Ali bu. Tıpkı, hac kavramı gibi, oruç kavramı gibi, ibadet kavramı gibi Ali kavramınında bir batini birde zahiri yüzü var. Alevi inancının merkezideki Ali batın gözüyle görülen Ali, buna Kaygusuz ABDAL “Gülistan name” adlı kitabında Ali demiyor da “Gaffur” diyor; Aşık Veysel’de, bunu Kaygusuz ABDAL’dan alıp, “ne sen var ne ben var bir tane Gaffur” diyor.

Şimdi Alevinin gönül gözüyle gördüğü batındaki bu ışığa, bu olguya Ali ya da Gaffur desen bir şey değişiyor mu? Değişmiyor.

Alevi düşünce dünyasında her şeyin bir zahiri gözle görülen yanı birde batın gözüyle görülen yanı olduğu gibi Ali kavramınında bir zahiri yanı bir de batın gözüyle görülen batını yanı var. Zahiri gözle görülen zahiri Ali’yi Ebu Mülcem öldürmüş, yüzü nikaplı bir kişi de gelip, ölen bu Ali’nin naaşını alıp götürmüş mezarı bile yok, mezarı bile belli değil; zahiri Ali böylece gözden kaybolmuş ama batın gözüyle yani gönül gözüyle bakınca görülen Ali, “yedi iklim dört köşede” nereye bakarsan bak orada var; aynayı yüzüne tut sana o görülüyor.

Şimdilerde felsefi olarak bu konuyu anlamak kabiliyetinden uzak olan ham ervah, zahiri gözle görülen Ali görüp gönül gözüyle bakınca görülen gönüllerdeki batıni Ali’yi göremiyor. Alevi dünyasını bu günlerden meşgul eden karmaşa buradan çıkıyor; batın gözüyle bakınca görülen gönüllerdeki Ali’yi göremeyenler Ebu Mülcenin öldürdüğü Ali ile Alevi dünyasını meşgul ediyorlar. İşte Kudred Kandili kitabım bu karmaşayı aydınlatıyor.

Aşk ile

  Bu yazı 11838 defa okunmuştur.
  FACEBOOK YORUM
Yorum
  YAZARIN DİĞER YAZILARI
PUAN DURUMU
Takım O G M B A Y P AV
1 Galatasaray 30 26 1 3 68 20 81 +48
2 Fenerbahçe 30 25 1 4 79 25 79 +54
3 Trabzonspor 30 15 11 4 51 40 49 +11
4 Beşiktaş 30 14 12 4 40 36 46 +4
5 Kasımpaşa 30 12 11 7 53 55 43 -2
6 Başakşehir FK 30 12 12 6 38 35 42 +3
7 Çaykur Rizespor 30 12 12 6 36 47 42 -11
8 Antalyaspor 30 10 9 11 35 33 41 +2
9 Adana Demirspor 30 9 9 12 46 39 39 +7
10 Alanyaspor 30 9 9 12 38 42 39 -4
11 Sivasspor 30 9 10 11 36 43 38 -7
12 Samsunspor 30 10 14 6 35 41 36 -6
13 Kayserispor 30 10 11 9 36 43 36 -7
14 MKE Ankaragücü 30 7 11 12 36 39 33 -3
15 Hatayspor 30 7 11 12 36 40 33 -4
16 Konyaspor 30 7 11 12 31 42 33 -11
17 Gaziantep FK 30 8 15 7 34 44 31 -10
18 Fatih Karagümrük 30 7 14 9 34 38 30 -4
19 Pendikspor 30 7 15 8 34 61 29 -27
20 İstanbulspor 30 3 20 7 22 55 13 -33
Takım O G M B A Y P AV
1 Eyüpspor 27 21 5 1 64 23 64 +41
2 Göztepe 27 17 5 5 45 15 56 +30
3 Sakaryaspor 27 13 6 8 41 28 47 +13
4 Çorum FK 27 13 8 6 44 28 45 +16
5 Kocaelispor 27 13 8 6 39 31 45 +8
6 Bodrumspor 27 12 7 8 35 19 44 +16
7 Boluspor 27 12 8 7 26 28 43 -2
8 Bandırmaspor 27 11 8 8 37 24 41 +13
9 Gençlerbirliği 27 10 7 10 31 26 40 +5
10 Erzurumspor FK 27 10 7 10 26 21 37 +5
11 Ümraniyespor 27 9 12 6 32 39 33 -7
12 Keçiörengücü 27 8 11 8 24 33 32 -9
13 Manisa FK 27 7 10 10 33 33 31 0
14 Şanlıurfaspor 27 6 12 9 23 30 27 -7
15 Tuzlaspor 27 7 14 6 26 43 27 -17
16 Adanaspor 27 8 16 3 21 40 27 -19
17 Altay 27 5 19 3 12 55 15 -43
18 Giresunspor 27 2 21 4 12 55 7 -43
Takım O G M B A Y P AV
1 Esenler Erokspor 30 21 5 4 67 26 67 +41
2 Bucaspor 1928 30 18 3 9 46 19 63 +27
3 Van Spor FK 30 19 5 6 50 31 63 +19
4 1461 Trabzon FK 30 16 6 8 56 32 56 +24
5 Yeni Mersin İdman Yurdu 30 15 6 9 42 25 54 +17
6 Ankaraspor 31 14 6 11 39 26 53 +13
7 Ankara Demirspor 30 13 12 5 35 32 44 +3
8 Karacabey Belediye Spor 31 11 10 10 32 29 43 +3
9 Beyoğlu Yeniçarşıspor 30 12 13 5 35 31 41 +4
10 Diyarbekir Spor 30 11 12 7 32 30 40 +2
11 Kırklarelispor 31 9 12 10 24 34 37 -10
12 Hes İlaç Afyonspor 30 8 11 11 18 28 35 -10
13 Nazilli Belediyespor 31 10 13 8 35 49 35 -14
14 Altınordu 30 8 12 10 34 31 34 +3
15 Serik Belediyespor 31 8 13 10 25 34 34 -9
16 Zonguldak Kömürspor 30 7 15 8 29 49 26 -20
17 Kırşehir Futbol SK 31 5 20 6 28 61 21 -33
18 Bursaspor 30 5 17 8 22 50 20 -28
19 Adıyaman FK 30 3 22 5 20 52 14 -32
Takım O G M B A Y P AV
1 Aliağa Futbol A.Ş. 24 17 0 7 50 12 58 +38
2 Kepezspor FAŞ 23 18 1 4 47 11 58 +36
3 52 Orduspor FK 24 12 7 5 30 22 41 +8
4 Ayvalıkgücü Belediyespor 23 11 6 6 28 19 39 +9
5 Edirnespor 23 11 8 4 37 22 37 +15
6 İnegöl Kafkas GK 23 9 6 8 24 23 35 +1
7 Mardin 1969 Spor 23 10 9 4 31 26 34 +5
8 K.Çekmece Sinopspor 24 9 9 6 33 25 33 +8
9 Artvin Hopaspor 23 8 8 7 30 22 31 +8
10 Karabük İdmanyurdu Spor 23 9 10 4 21 31 31 -10
11 Talasgücü Belediyespor 24 8 14 2 24 37 26 -13
12 Kırıkkalegücü FK 23 6 12 5 18 29 23 -11
13 Gümüşhanespor 24 4 11 9 18 37 21 -19
14 Malatya Arguvanspor 23 2 17 4 9 40 10 -31
15 Tarsus İdman Yurdu 23 2 18 3 16 60 9 -44
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 02/04/2024 İstanbulspor vs Çaykur Rizespor
 02/04/2024 Antalyaspor vs MKE Ankaragücü
 02/04/2024 Galatasaray vs Hatayspor
 02/04/2024 Gaziantep FK vs Alanyaspor
 03/04/2024 Sivasspor vs Fatih Karagümrük
 03/04/2024 Fenerbahçe vs Adana Demirspor
 03/04/2024 Kayserispor vs Kasımpaşa
 03/04/2024 Konyaspor vs Trabzonspor
 04/04/2024 Başakşehir FK vs Beşiktaş
 04/04/2024 Samsunspor vs Pendikspor
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 02/04/2024 Keçiörengücü vs Çorum FK
 02/04/2024 Şanlıurfaspor vs Sakaryaspor
 02/04/2024 Boluspor vs Gençlerbirliği
 02/04/2024 Manisa FK vs Bodrum FK
 03/04/2024 Tuzlaspor vs Ümraniyespor
 03/04/2024 Adanaspor vs Eyüpspor
 03/04/2024 Altay vs Bandırmaspor
 03/04/2024 Kocaelispor vs Göztepe
 04/04/2024 Erzurumspor FK vs Giresunspor
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 03/04/2024 Diyarbekir Spor vs Nazilli Belediyespor
 03/04/2024 Esenler Erokspor vs Beyoğlu Yeniçarşıspor
 03/04/2024 Hes İlaç Afyonspor vs Altınordu
 03/04/2024 Kırklarelispor vs Bucaspor 1928
 03/04/2024 Kırşehir Futbol SK vs Adıyaman FK
 03/04/2024 Van Spor FK vs Ankaraspor
 03/04/2024 Yeni Mersin İdman Yurdu vs Karacabey Belediye Spor
 03/04/2024 Zonguldak Kömürspor vs Bursaspor
 03/04/2024 1461 Trabzon FK vs Ankara Demirspor
 03/04/2024 Kırklarelispor - Bucaspor 1928 Kırklarelispor ligde evindeki son 5 maçında hiç kaybetmedi  Kırklarelispor yenilmez
 03/04/2024 Diyarbekir Spor - Nazilli Belediyespor Diyarbekir Spor ligdeki son 5 maçında hiç kazanamadı  Nazilli Belediyespor yenilmez
 03/04/2024 Van Spor FK - Ankaraspor Van Spor FK ligde evindeki son 7 maçını kazandı  Van Spor FK kazanır
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 03/04/2024 Artvin Hopaspor vs Edirnespor
 03/04/2024 Ayvalıkgücü Belediyespor vs Gümüşhanespor
 03/04/2024 K.Çekmece Sinopspor vs İnegöl Kafkas GK
 03/04/2024 Malatya Arguvanspor vs Kepezspor FAŞ
 03/04/2024 Mardin 1969 Spor vs Aliağa Futbol A.Ş.
 03/04/2024 Tarsus İdman Yurdu vs Kırıkkalegücü FK
 03/04/2024 52 Orduspor FK vs Karabük İdmanyurdu Spor
 03/04/2024 52 Orduspor FK - Karabük İdmanyurdu Spor 52 Orduspor FK ligde evindeki son 5 maçını kazandı  52 Orduspor FK kazanır
 03/04/2024 Tarsus İdman Yurdu - Kırıkkalegücü FK Kırıkkalegücü FK ligde deplasmandaki son 8 maçında hiç kazanamadı  Tarsus İdman Yurdu yenilmez
HABER ARŞİVİ
GAZETEMİZ
Tüm Anketler
Web sitemize nasıl ulaştınız?
ŞANS OYUNLARI
BİZİ TAKİP EDİN
  • YUKARI