AİHM’den 17-25 Aralık Kararı
Tarih: 04-05-2021 15:43:06
AİHM, 17-25 Aralık soruşturmasıyla ilgili medyaya yayın yasağını ve 2016'daki anayasa değişikliği ile vekillerin dokunulmazlıklarının kaldırılmasını "ifade özgürlüğü ihlali" olarak tanımlayan iki ayrı karar açıkladı.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin (TBMM) 17-25 Aralık soruşturmasıyla ilgili çalışmalarına getirilen yayın yasağının "ifade özgürlüğü ihlali" olduğuna hükmetti.
Mahkeme, gazeteci Banu Güven ile akademisyenler Yaman Akdeniz ve Kerem Altıparmak tarafından yayın yasağına karşı açılan ortak davada kararını bugün açıkladı. AİHM, Banu Güven'i, gazeteci kimliği nedeniyle, yayın yasağı konusunda "mağdur" olarak tanımlarken, Yaman Akdeniz ve Kerem Altıparmak'ın "yasağın kendilerini nasıl etkilediğini kanıtlayamadıkları" gerekçesiyle "mağdur" olarak tanımlanamayacakları sonucuna vardı.
"Banu Güven'in ifade özgürlüğü ihlal edildi"
Basın özgürlüğünün ayrılmaz parçası olan haber toplamanın gazetecilik açısından önemine vurguda bulunan AİHM, toplumsal bir konuyla ilgili yayın yasağını, "toplumu aydınlatma misyonu olan gazetecileri caydırıcı bir önlem" olarak değerlendirdi. Söz konusu yasağı "kısıtlayıcı ve gelecekte her türlü haberin yayılması ve yayınlanmasını yasaklamayı hedefleyen bir önlem" olarak tanımlayan AİHM, yasağın davacı Banu Güven'in ifade özgürlüğü üzerinde "ciddi yansımaları" olduğuna kanaat getirdi. Yasağın, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin (AİHS) ifade özgürlüğünü düzenleyen 10'uncu maddesi temelinde "yasal dayanağı" olmadığını da belirten AİHM, bu tespitlerden yola çıkarak Banu Güven'in ifade özgürlüğünün ihlal edildiğine hükmetti.
AİHM, buna karşılık, Yaman Akdeniz ve Kerem Altıparmak'ın "yasak kararından dolaylı biçimde etkilenmelerinin," bu davada AİHS açısından "mağdur" kabul edilmeleri için yeterli olmadığını belirtti. Mahkemeye göre, "sadece varsayımsal riskler" AİHS'nin 10'uncu maddesi bakımından mağdur kabul edilmek için yeterli bir neden oluşturmuyor. AİHM'ye göre yasak, basın ve diğer medya organlarının 17-25 Aralık'la ilgili TBMM soruşturması hakkında haber yapmasını engellemeyi hedefledi. Akademik özgürlüğü hedeflediğine dair hiçbir kanıt bulunmuyor.
Karar gereği Ankara, Banu Güven'e mahkeme masrafı olarak 1500 (bin beş yüz) euro ödeyecek.
Dava neden açılmıştı?
17-25 Aralık (2013) sonrası istifa eden ya da görevden alınan bakanları araştırmak üzere TBMM bünyesinde 5 Mayıs 2014 tarihinde 15 parlamenterden oluşan bir komisyon kurulmuş, Anakara Başsavcılığı, TBMM Başkanlığı'nın başvurusu üzerine "soruşturmanın sağlıklı yürümesi, masumiyet karinesinin ihlal edilmemesi ve soruşturmanın gizliliğini" gerekçe göstererek, komisyonla ilgili haberlere 21 Kasım 2014 tarihinde yayın yasağı getirmişti.
Banu Güven, Yaman Akdeniz ve Kerem Altıparmak'ın bu karara karşı mahkemeler önünde yaptıkları itirazlar sonuçsuz kalmıştı. Anayasa Mahkemesi, davacıların bireysel başvurularını "mağdur olmadıkları" gerekçesiyle geri çevirmişti.
Filiz Kerestecioğlu'nun dokunulmazlığı
Öte yandan, AİHM, milletvekili dokunulmazlıklarının kaldırılmasını öngören 20 Mayıs 2016 tarihli anayasa değişikliğinin AİHS'nin ifade özgürlüğü maddesi kapsamına girdiğine dair yeni bir karara daha imza attı. Mahkeme, dokunulmazlığı kaldırılan HDP milletvekillerinden Filiz Kerestecioğlu'nun ifade özgürlüğünün ihlal edildiğine hükmetti.
Selahattin Demirtaş davası kararındaki hükümleri hatırlatan AİHM, anayasa değişikliğinin "parlamenterlerin siyasal planda ifade özgürlüğünü sınırlamayı hedeflediğini" tekrarladı. O tarihte HDP milletvekili olan Filiz Kerestecioğlu'nun anayasa değişikliği ile dokunulmazlığının kaldırılmasının, kendi başına, AİHS'nin 10'uncu maddesiyle güvence altına alınmış ifade özgürlüğüne müdahale olduğuna hükmetti.
AİHM'de 1'e karşı 6 oyla alınan karara sadece Türk yargıç Saadet Yüksel karşı çıktı.
Ankara karar gereği Filiz Kerestecioğlu'na 5 bin euro manevi tazminat ve 4 bin euro mahkeme masrafı ödeyecek.
Her iki karara olası itiraz için tarafların üç aylık süresi bulunuyor.
DW TÜRKÇE
YORUMLAR 0 Yorum YORUM YAP
FACEBOOK YORUM
DİĞER GÜNDEM Haberleri
ÇOK OKUNANLAR
SON YORUMLAR
PUAN DURUMU
| Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Galatasaray | 5 | 5 | 0 | 0 | 17 | 4 | 15 | +13 |
| 2 | Fenerbahçe | 5 | 4 | 0 | 1 | 13 | 2 | 13 | +11 |
| 3 | Beşiktaş | 4 | 3 | 0 | 1 | 9 | 3 | 10 | +6 |
| 4 | Başakşehir FK | 5 | 3 | 1 | 1 | 11 | 7 | 10 | +4 |
| 5 | Eyüpspor | 5 | 2 | 0 | 3 | 8 | 4 | 9 | +4 |
| 6 | Samsunspor | 5 | 3 | 2 | 0 | 6 | 3 | 9 | +3 |
| 7 | Konyaspor | 5 | 2 | 2 | 1 | 6 | 7 | 7 | -1 |
| 8 | Sivasspor | 5 | 2 | 2 | 1 | 5 | 6 | 7 | -1 |
| 9 | Antalyaspor | 5 | 2 | 2 | 1 | 9 | 12 | 7 | -3 |
| 10 | Göztepe | 4 | 1 | 0 | 3 | 5 | 3 | 6 | +2 |
| 11 | Bodrum FK | 6 | 2 | 4 | 0 | 5 | 9 | 6 | -4 |
| 12 | Kasımpaşa | 5 | 1 | 2 | 2 | 6 | 8 | 5 | -2 |
| 13 | Trabzonspor | 4 | 0 | 0 | 4 | 3 | 3 | 4 | 0 |
| 14 | Çaykur Rizespor | 5 | 1 | 3 | 1 | 3 | 13 | 4 | -10 |
| 15 | Kayserispor | 4 | 0 | 1 | 3 | 5 | 6 | 3 | -1 |
| 16 | Gaziantep FK | 4 | 1 | 3 | 0 | 4 | 7 | 3 | -3 |
| 17 | Alanyaspor | 5 | 0 | 2 | 3 | 4 | 9 | 3 | -5 |
| 18 | Hatayspor | 6 | 0 | 4 | 2 | 4 | 10 | 2 | -6 |
| 19 | Adana Demirspor | 5 | 0 | 4 | 1 | 5 | 12 | 1 | -7 |
| Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | İstanbulspor | 5 | 4 | 1 | 0 | 11 | 4 | 12 | +7 |
| 2 | Manisa FK | 6 | 3 | 1 | 2 | 13 | 7 | 11 | +6 |
| 3 | Iğdır FK | 5 | 3 | 1 | 1 | 10 | 3 | 10 | +7 |
| 4 | Pendikspor | 5 | 3 | 2 | 0 | 10 | 8 | 9 | +2 |
| 5 | Kocaelispor | 5 | 3 | 2 | 0 | 6 | 7 | 9 | -1 |
| 6 | Erzurumspor FK | 6 | 3 | 3 | 0 | 8 | 5 | 9 | +3 |
| 7 | Gençlerbirliği | 5 | 2 | 1 | 2 | 5 | 4 | 8 | +1 |
| 8 | Amed SK | 5 | 2 | 1 | 2 | 4 | 1 | 8 | +3 |
| 9 | Bandırmaspor | 5 | 2 | 2 | 1 | 7 | 7 | 7 | 0 |
| 10 | Ümraniyespor | 5 | 2 | 2 | 1 | 7 | 8 | 7 | -1 |
| 11 | Sakaryaspor | 5 | 1 | 0 | 4 | 6 | 4 | 7 | +2 |
| 12 | Keçiörengücü | 5 | 1 | 1 | 3 | 5 | 5 | 6 | 0 |
| 13 | MKE Ankaragücü | 5 | 2 | 3 | 0 | 6 | 6 | 6 | 0 |
| 14 | Şanlıurfaspor | 5 | 2 | 3 | 0 | 6 | 10 | 6 | -4 |
| 15 | Çorum FK | 5 | 1 | 1 | 3 | 7 | 6 | 6 | +1 |
| 16 | Fatih Karagümrük | 5 | 1 | 1 | 3 | 7 | 8 | 6 | -1 |
| 17 | Boluspor | 5 | 1 | 2 | 2 | 5 | 6 | 5 | -1 |
| 18 | Adanaspor | 5 | 1 | 2 | 2 | 7 | 12 | 5 | -5 |
| 19 | Esenler Erokspor | 5 | 1 | 4 | 0 | 5 | 9 | 3 | -4 |
| 20 | Yeni Malatyaspor | 5 | 0 | 5 | 0 | 1 | 16 | 3 | -15 |
| Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | GMG Kastamonuspor | 3 | 3 | 0 | 0 | 7 | 3 | 9 | +4 |
| 2 | Altınordu | 3 | 2 | 0 | 1 | 4 | 0 | 7 | +4 |
| 3 | 24Erzincanspor | 3 | 2 | 0 | 1 | 4 | 0 | 7 | +4 |
| 4 | Adana 1954 Futbol Kulübü | 3 | 2 | 0 | 1 | 3 | 1 | 7 | +2 |
| 5 | Batman Petrolspor | 3 | 2 | 1 | 0 | 3 | 1 | 6 | +2 |
| 6 | Sarıyer | 3 | 1 | 0 | 2 | 4 | 1 | 5 | +3 |
| 7 | İskenderunspor A.Ş. | 3 | 1 | 1 | 1 | 2 | 2 | 4 | 0 |
| 8 | Kırklarelispor | 3 | 1 | 1 | 1 | 2 | 2 | 4 | 0 |
| 9 | Tuzlaspor | 3 | 1 | 1 | 1 | 2 | 2 | 4 | 0 |
| 10 | 1461 Trabzon FK | 3 | 1 | 1 | 1 | 2 | 2 | 4 | 0 |
| 11 | Altay | 3 | 1 | 1 | 1 | 1 | 2 | 4 | -1 |
| 12 | İnegölspor | 3 | 1 | 1 | 1 | 1 | 2 | 4 | -1 |
| 13 | Fethiyespor | 3 | 1 | 2 | 0 | 4 | 6 | 3 | -2 |
| 14 | Kepezspor FAŞ | 3 | 0 | 1 | 2 | 1 | 2 | 2 | -1 |
| 15 | Sincan Belediyesi Ankaraspor | 3 | 0 | 2 | 1 | 1 | 3 | 1 | -2 |
| 16 | Karaköprü Belediyespor | 3 | 0 | 2 | 1 | 2 | 5 | 1 | -3 |
| 17 | Isparta 32 Spor | 3 | 0 | 2 | 1 | 1 | 5 | 1 | -4 |
| 18 | Hes İlaç Afyonspor | 3 | 0 | 3 | 0 | 1 | 6 | 0 | -5 |
| Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Bursaspor | 2 | 2 | 0 | 0 | 5 | 0 | 6 | +5 |
| 2 | Belediye Kütahyaspor | 2 | 2 | 0 | 0 | 3 | 0 | 6 | +3 |
| 3 | Bornova 1877 | 2 | 1 | 0 | 1 | 4 | 0 | 4 | +4 |
| 4 | Karşıyaka | 2 | 1 | 0 | 1 | 3 | 0 | 4 | +3 |
| 5 | Silifke Belediye Spor | 2 | 1 | 0 | 1 | 2 | 1 | 4 | +1 |
| 6 | Artvin Hopaspor | 2 | 1 | 0 | 1 | 1 | 0 | 4 | +1 |
| 7 | Muş Spor Kulübü | 2 | 1 | 0 | 1 | 1 | 0 | 4 | +1 |
| 8 | Düzcespor | 2 | 1 | 1 | 0 | 2 | 2 | 3 | 0 |
| 9 | Anadolu Üniversitesi | 2 | 1 | 1 | 0 | 1 | 1 | 3 | 0 |
| 10 | Kahramanmaraşspor | 2 | 1 | 1 | 0 | 1 | 1 | 3 | 0 |
| 11 | 23 Elazığ Futbol Kulübü | 2 | 0 | 0 | 2 | 0 | 0 | 2 | 0 |
| 12 | Kırşehir Futbol SK | 2 | 0 | 1 | 1 | 0 | 2 | 1 | -2 |
| 13 | Kuşadasıspor | 2 | 0 | 2 | 0 | 0 | 2 | 0 | -2 |
| 14 | Ergene Velimeşe | 2 | 0 | 2 | 0 | 1 | 4 | 0 | -3 |
| 15 | Tokat Bld Plevnespor | 2 | 0 | 2 | 0 | 0 | 4 | 0 | -4 |
| 16 | Bulvarspor | 2 | 0 | 2 | 0 | 0 | 7 | 0 | -7 |
| Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
|---|---|---|---|
| 21/09/2024 | Konyaspor | vs | Sivasspor |
| 21/09/2024 | Fenerbahçe | vs | Galatasaray |
| 22/09/2024 | Çaykur Rizespor | vs | Samsunspor |
| 22/09/2024 | Kasımpaşa | vs | Antalyaspor |
| 22/09/2024 | Adana Demirspor | vs | Alanyaspor |
| 22/09/2024 | Beşiktaş | vs | Eyüpspor |
| 23/09/2024 | Gaziantep FK | vs | Trabzonspor |
| 23/09/2024 | Göztepe | vs | Kayserispor |
| 27/09/2024 | Sivasspor | vs | Başakşehir FK |
| Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
|---|---|---|---|
| 21/09/2024 | Pendikspor | vs | Gençlerbirliği |
| 21/09/2024 | Amed SK | vs | Boluspor |
| 21/09/2024 | MKE Ankaragücü | vs | Sakaryaspor |
| 22/09/2024 | Keçiörengücü | vs | Iğdır FK |
| 22/09/2024 | Ümraniyespor | vs | Adanaspor |
| 22/09/2024 | Çorum FK | vs | Kocaelispor |
| 22/09/2024 | İstanbulspor | vs | Bandırmaspor |
| 23/09/2024 | Şanlıurfaspor | vs | Fatih Karagümrük |
| 24/09/2024 | Esenler Erokspor | vs | Yeni Malatyaspor |
| 27/09/2024 | Iğdır FK | vs | Erzurumspor FK |
| Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
|---|---|---|---|
| 21/09/2024 | Kepezspor FAŞ | vs | Afyonspor Kulübü |
| 21/09/2024 | Sincan Belediyesi Ankaraspor | vs | 1461 Trabzon FK |
| 21/09/2024 | İnegölspor | vs | İskenderunspor A.Ş. |
| 22/09/2024 | GMG Kastamonuspor | vs | Karaköprü Belediyespor |
| 22/09/2024 | Kırklarelispor | vs | Altınordu |
| 22/09/2024 | Tuzlaspor | vs | Altay |
| 22/09/2024 | Fethiyespor | vs | Batman Petrolspor |
| 22/09/2024 | Isparta 32 Spor | vs | Sarıyer |
| 22/09/2024 | 24Erzincanspor | vs | Adana 01 Futbol Kulübü |
| Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
|---|---|---|---|
| 21/09/2024 | Bornova 1877 | vs | Artvin Hopaspor |
| 22/09/2024 | Kahramanmaraşspor | vs | Kuşadasıspor |
| 22/09/2024 | Muş Spor Kulübü | vs | Belediye Kütahyaspor |
| 22/09/2024 | Tokat Bld Plevnespor | vs | Kırşehir Futbol SK |
| 22/09/2024 | Anadolu Üniversitesi | vs | Silifke Belediye Spor |
| 22/09/2024 | Düzcespor | vs | Bulvarspor |
| 22/09/2024 | Ergene Velimeşe | vs | Bursaspor |
| 22/09/2024 | Karşıyaka | vs | 23 Elazığ Futbol Kulübü |