Rıza AYDIN
  29-06-2020 18:50:00

HALK İÇİNDE Kİ DOĞAL SAFLAŞMA

Eski Yunan site devletlerinden bu yana halkı anlatanlar, şehirlerdeki halkın doğal bir bölünme içinde olduğunu yazarlar.

Bu bölünmenin bir safında diktatörlüğü ya da iktidarı destekleyen egemen kesimlerin taraftarları diğer kesimde de iktidarın -kralın diktatörün- ezdiği yoksul halk tabakaları bulunur. Bu cepheler, anlaşarak programatik temelde bir araya gelmezler bu doğal yaşamlarının bir gereğidir.

Egemen tabakanın yani kralın ya da padişahın taraftarlarının karşısında olanlar, farkında olmadan bir blok oluştururlar ama bunlar bu bloğu bir araya gelip, anlaşıp, ilkelerini vs belirleyerek oluşturmazlar. Diktatörlüğün ezdiği yoksul kesimler, sosyal hayatın içinde doğal olarak bir gurup (blok) oluşturur.

Meramımın daha iyi anlaşılması için İstanbul Belediye başkanlığı seçimlerinin de diktatörlük karşıtlarının oluşturduğu bloğu düşünelim istiyorum.

İstanbul seçimlerinde, diktatörlük karşıtlarının oluşturduğu “Her şey çok güzel olacak” bloğunda (cephesinde) kimler vardı bir düşünün? Başta, resmiyette CHP ile İYİ Parti vardı ama bunların dışında da HDP ile Sol, Sosyalist hareketlerin her renginden insanlar, mevcüt diktatörlüğün karşısında doğal bir cephe oluşturmuşlardı. Bir düşünün,  bu guruplar bir masa etrafında bir araya gelip, böyle bir blok oluşturmaya kalkışsa bu olabilir miydi?  Tövbe olmazdı; bence İstanbul seçimlerinde Ekrem İmamoğlu bloğu halkın sağduyusuyla oluşmuş böylesi bir cepheydi.

İşte tarihi süreçte Alevilik, İstanbul Belediye seçilerinde oluşan böylesine bir blok  benzeri bir yapıdadır. Tarihsel olarak Aleviliğin içinde tıpkı, İstanbul Belediye seçimlerinde Ekrem İmamoğlu bloğunda olduğu gibi çok çeşitli çevrelerden, çok çeşitli guruplardan insanlar diktatörlük karşısında birlik olurlar. Tarihin en büyük halk hareketlerinden biri olan bu birlik tarihin en büyük devrimlerinden biri olan  Emevi Devleti yıkmıştır. Ezilenler açısından derslerle dolu olan bu devrim ne yazık ki devrimciler tarafından yeteri kadar incelenmemiştir.

Emevi Diktatörlüğünün karşıtı olarak oluşan bu gurupların ortak adı -bu günün tabiriyle söylersek-  “Aleviliktir” ama bu birliğin için de çok çeşitli guruplar vardı. 

Horasanlı Eba Müslüm’ün, öncülüğünde bir araya gelen bu gurupların öncü kanadı Horasan’ın, Persiyanın, Deylemistanın, yerel halkları olsada burada İslam içi bölünmede bir kesim olan Şia denen Ali taraftarı guruplarda bulunuyordu. Başarılı bir devrimle Emevi Devleti yıkılınca, tıpkı Sovyet’in iktidarının, iktidarı “Geçici Hükümete” verdiği gibi, Horasanlı Eba Müslüm de iktidarı Muhammed’in soyundan oldukları için, Abbas oğullarına veriyor. Lenin’in, Nisan Tezlerinde yazdığı gibi, bir toplumda ikili iktidar olmaz, bu iktidarlardan biri diğerini, erinde, gecinde  mutlaka ortadan kaldıracaktır. İşte bu tarihsel tecrübenin bilincinde olmayan Eba Müslüm’ü, iktidara gelen Abbasi ailesi, devrimden 5 yıl sonra, Saraya yemeğe davet edip, bu yemek sırasında  kalleşçe öldürüyorlar. Ebe Müslüm öldürülünce Eba Müslüm güçleri dağılıyor,  Ehli Beyit taraftarı olduğu için desteklenen Abbasi yönetimi tek başına iktidarda kalıyor.

Zaman içinde, Devleti ele geçiren Abbasi aristokrasinin Emevilerden farkı kalmıyor; böylece Emevilerin baskısı altında oluşan birlik dağılıyor.  

Emevi baskısının karşısında oluşan Alevi kümesi içinde kimler vardı bir düşünün? ...

Kölelerle cariyeliği yasakladığı için  Eba Müslimin etrafında bütün ezilenler vardı.

Emeviler tarafından ülkeleri işgal edilen Horasanlıkar vardı, Persliler vardı, Deylemliler vardı, Arabistan’daki İslam içi bölünmede iktidarı kaybedip, ezilen Şia denilen Ali taraftarları vardı; vardı da vardı, bunların toplamına biz bugün Aleviler diyoruz. Eba Müslim etrafında bir araya gelen, bu Alevi kitlesi içinde varolan, bugün bizim Anadolu Aleviliği dediğimiz gurubun ayrıcı özelliği neydi? Bunu düşünüp, bunu bilince çıkaralım istiyorum.

İşin aslına bakarsan Alevilik, büyük bir şemsiye gibi, tarihte Emevi karşıtlarının oluşturduğu ortak bir ad. Bu ortak gurubun içinde Ali taraftarı şiiler var, başlarda Ali cephesindeyken sonra oradan ayrılan “Hatici” denilen guruplar var, ülkeleri Emevilerce işgal altında tutulan Persliler var, Horasanlılar var, Deylemliler var, köleler var, cariyeler var, varda var. Bu cephe türdeş değil ama Emevi diktatörlüğü karşısında bir olmuşlar. Bu guruplar içinde bir gurup olan, Anadolu Alevilerinin ortak özellikleri nedir onu düşünüp, bunu konuşalım istiyorum.

Bana göre bu muhalefet hareketi içindeki Anadolu Aleviliğin ortak özelliği, Alevi âşıkların edebiyatına - deyişlerine yansıyanlardır; bunlar en temel olarak “Enel Hah” deyip, devriye kuramını yani ruhun ölmezliğini  savunurlar, kadınla erkeğe, yetmiş iki milleti bir nazarla bakarlar, edebiyat dilleri Türkçedir. Örneğin bu genel cephe içinde varolan Şiiler ile İsmaililer ne Enel Hak der, ne de devriye kuramını savunur, ne de 72 millete bir nazarla bakar. Bu gurupların ortak olan yanları ile ortak olmayan yanlarını bilince çıkarmak gerekir diye düşünüyorum.

Günümüzde Alevi kitle içindeki kafa karışıklığının bir nedeni de bunları bilince çıkarmamış olmasıdır.

Aşk ile

Rıza Aydın

28 Haziran 2020 Kaymak Köyü .

 

Notlar:

1- “Eba Müslüm gelmeseydi cihana

Eşşeklerde çığrışırdı Mervan’a”

Annem böyle bir deyiş söylerdi, bu deyişinin tümünü bilen var mı?

Varsa yazarsa sevinirim

2- Eba Müslüm Muhammed’in soyu sulbü diye Muhammed’in amcasının oğulları olan Abbas’ın oğullarını (Abbasiler’i) iktidara getirmeseydi ne olurdu?

O dönem yani Eba Müslüm katledilene kadar Muhammed’in amca çocukları olan Abbasiler’de Ehli beyitten sayılıyordu.

3- Eba Müslüm, Muhammed’in amcasının oğludur diye güvenip yemek davetlerine gitmese ne olurdu? Buradaki hata ne? Aleviler bu hatanın derslerini çıkarabildi mi?

4- Muhammed’in soyundan olmak, amcasının oğlu olmak kötü olmayı, Eba Müslüm’e ihanet etmeyi engellemiyor.  Bu soy boy işi hiçbir zaman makbul bir şey değil.

5- Osmlanlı Devleti de kendisi ile işbirliği yapan kişilere “bu kişi Seyyid soyundandır” diye şecere adlı belgeler veriyor. Şeceresi olan kişilerden vergi alınmıyor, askere gitmiyor, gittiği her devlet dairesinde işi yapılıp saygı görüyorlar.

Şecere alan bu kişilere de, vakit namazlarını kıldıracaksın, Ramazan oruçu tutturacaksın, insanlara hacca gitmeyi telkin edeceks

  Bu yazı 21615 defa okunmuştur.
  FACEBOOK YORUM
Yorum
  YAZARIN DİĞER YAZILARI
PUAN DURUMU
Takım O G M B A Y P AV
1 Galatasaray 30 26 1 3 68 20 81 +48
2 Fenerbahçe 30 25 1 4 79 25 79 +54
3 Trabzonspor 30 15 11 4 51 40 49 +11
4 Beşiktaş 30 14 12 4 40 36 46 +4
5 Kasımpaşa 30 12 11 7 53 55 43 -2
6 Başakşehir FK 30 12 12 6 38 35 42 +3
7 Çaykur Rizespor 30 12 12 6 36 47 42 -11
8 Antalyaspor 30 10 9 11 35 33 41 +2
9 Adana Demirspor 30 9 9 12 46 39 39 +7
10 Alanyaspor 30 9 9 12 38 42 39 -4
11 Sivasspor 30 9 10 11 36 43 38 -7
12 Samsunspor 30 10 14 6 35 41 36 -6
13 Kayserispor 30 10 11 9 36 43 36 -7
14 MKE Ankaragücü 30 7 11 12 36 39 33 -3
15 Hatayspor 30 7 11 12 36 40 33 -4
16 Konyaspor 30 7 11 12 31 42 33 -11
17 Gaziantep FK 30 8 15 7 34 44 31 -10
18 Fatih Karagümrük 30 7 14 9 34 38 30 -4
19 Pendikspor 30 7 15 8 34 61 29 -27
20 İstanbulspor 30 3 20 7 22 55 13 -33
Takım O G M B A Y P AV
1 Eyüpspor 27 21 5 1 64 23 64 +41
2 Göztepe 27 17 5 5 45 15 56 +30
3 Sakaryaspor 27 13 6 8 41 28 47 +13
4 Çorum FK 27 13 8 6 44 28 45 +16
5 Kocaelispor 27 13 8 6 39 31 45 +8
6 Bodrumspor 27 12 7 8 35 19 44 +16
7 Boluspor 27 12 8 7 26 28 43 -2
8 Bandırmaspor 27 11 8 8 37 24 41 +13
9 Gençlerbirliği 27 10 7 10 31 26 40 +5
10 Erzurumspor FK 27 10 7 10 26 21 37 +5
11 Ümraniyespor 27 9 12 6 32 39 33 -7
12 Keçiörengücü 27 8 11 8 24 33 32 -9
13 Manisa FK 27 7 10 10 33 33 31 0
14 Şanlıurfaspor 27 6 12 9 23 30 27 -7
15 Tuzlaspor 27 7 14 6 26 43 27 -17
16 Adanaspor 27 8 16 3 21 40 27 -19
17 Altay 27 5 19 3 12 55 15 -43
18 Giresunspor 27 2 21 4 12 55 7 -43
Takım O G M B A Y P AV
1 Esenler Erokspor 30 21 5 4 67 26 67 +41
2 Bucaspor 1928 30 18 3 9 46 19 63 +27
3 Van Spor FK 30 19 5 6 50 31 63 +19
4 1461 Trabzon FK 30 16 6 8 56 32 56 +24
5 Yeni Mersin İdman Yurdu 30 15 6 9 42 25 54 +17
6 Ankaraspor 31 14 6 11 39 26 53 +13
7 Ankara Demirspor 30 13 12 5 35 32 44 +3
8 Karacabey Belediye Spor 31 11 10 10 32 29 43 +3
9 Beyoğlu Yeniçarşıspor 30 12 13 5 35 31 41 +4
10 Diyarbekir Spor 30 11 12 7 32 30 40 +2
11 Kırklarelispor 31 9 12 10 24 34 37 -10
12 Hes İlaç Afyonspor 30 8 11 11 18 28 35 -10
13 Nazilli Belediyespor 31 10 13 8 35 49 35 -14
14 Altınordu 30 8 12 10 34 31 34 +3
15 Serik Belediyespor 31 8 13 10 25 34 34 -9
16 Zonguldak Kömürspor 30 7 15 8 29 49 26 -20
17 Kırşehir Futbol SK 31 5 20 6 28 61 21 -33
18 Bursaspor 30 5 17 8 22 50 20 -28
19 Adıyaman FK 30 3 22 5 20 52 14 -32
Takım O G M B A Y P AV
1 Aliağa Futbol A.Ş. 24 17 0 7 50 12 58 +38
2 Kepezspor FAŞ 23 18 1 4 47 11 58 +36
3 52 Orduspor FK 24 12 7 5 30 22 41 +8
4 Ayvalıkgücü Belediyespor 23 11 6 6 28 19 39 +9
5 Edirnespor 23 11 8 4 37 22 37 +15
6 İnegöl Kafkas GK 23 9 6 8 24 23 35 +1
7 Mardin 1969 Spor 23 10 9 4 31 26 34 +5
8 K.Çekmece Sinopspor 24 9 9 6 33 25 33 +8
9 Artvin Hopaspor 23 8 8 7 30 22 31 +8
10 Karabük İdmanyurdu Spor 23 9 10 4 21 31 31 -10
11 Talasgücü Belediyespor 24 8 14 2 24 37 26 -13
12 Kırıkkalegücü FK 23 6 12 5 18 29 23 -11
13 Gümüşhanespor 24 4 11 9 18 37 21 -19
14 Malatya Arguvanspor 23 2 17 4 9 40 10 -31
15 Tarsus İdman Yurdu 23 2 18 3 16 60 9 -44
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 02/04/2024 İstanbulspor vs Çaykur Rizespor
 02/04/2024 Antalyaspor vs MKE Ankaragücü
 02/04/2024 Galatasaray vs Hatayspor
 02/04/2024 Gaziantep FK vs Alanyaspor
 03/04/2024 Sivasspor vs Fatih Karagümrük
 03/04/2024 Fenerbahçe vs Adana Demirspor
 03/04/2024 Kayserispor vs Kasımpaşa
 03/04/2024 Konyaspor vs Trabzonspor
 04/04/2024 Başakşehir FK vs Beşiktaş
 04/04/2024 Samsunspor vs Pendikspor
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 02/04/2024 Keçiörengücü vs Çorum FK
 02/04/2024 Şanlıurfaspor vs Sakaryaspor
 02/04/2024 Boluspor vs Gençlerbirliği
 02/04/2024 Manisa FK vs Bodrum FK
 03/04/2024 Tuzlaspor vs Ümraniyespor
 03/04/2024 Adanaspor vs Eyüpspor
 03/04/2024 Altay vs Bandırmaspor
 03/04/2024 Kocaelispor vs Göztepe
 04/04/2024 Erzurumspor FK vs Giresunspor
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 03/04/2024 Diyarbekir Spor vs Nazilli Belediyespor
 03/04/2024 Esenler Erokspor vs Beyoğlu Yeniçarşıspor
 03/04/2024 Hes İlaç Afyonspor vs Altınordu
 03/04/2024 Kırklarelispor vs Bucaspor 1928
 03/04/2024 Kırşehir Futbol SK vs Adıyaman FK
 03/04/2024 Van Spor FK vs Ankaraspor
 03/04/2024 Yeni Mersin İdman Yurdu vs Karacabey Belediye Spor
 03/04/2024 Zonguldak Kömürspor vs Bursaspor
 03/04/2024 1461 Trabzon FK vs Ankara Demirspor
 03/04/2024 Kırklarelispor - Bucaspor 1928 Kırklarelispor ligde evindeki son 5 maçında hiç kaybetmedi  Kırklarelispor yenilmez
 03/04/2024 Diyarbekir Spor - Nazilli Belediyespor Diyarbekir Spor ligdeki son 5 maçında hiç kazanamadı  Nazilli Belediyespor yenilmez
 03/04/2024 Van Spor FK - Ankaraspor Van Spor FK ligde evindeki son 7 maçını kazandı  Van Spor FK kazanır
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 03/04/2024 Artvin Hopaspor vs Edirnespor
 03/04/2024 Ayvalıkgücü Belediyespor vs Gümüşhanespor
 03/04/2024 K.Çekmece Sinopspor vs İnegöl Kafkas GK
 03/04/2024 Malatya Arguvanspor vs Kepezspor FAŞ
 03/04/2024 Mardin 1969 Spor vs Aliağa Futbol A.Ş.
 03/04/2024 Tarsus İdman Yurdu vs Kırıkkalegücü FK
 03/04/2024 52 Orduspor FK vs Karabük İdmanyurdu Spor
 03/04/2024 52 Orduspor FK - Karabük İdmanyurdu Spor 52 Orduspor FK ligde evindeki son 5 maçını kazandı  52 Orduspor FK kazanır
 03/04/2024 Tarsus İdman Yurdu - Kırıkkalegücü FK Kırıkkalegücü FK ligde deplasmandaki son 8 maçında hiç kazanamadı  Tarsus İdman Yurdu yenilmez
HABER ARŞİVİ
GAZETEMİZ
Tüm Anketler
Web sitemize nasıl ulaştınız?
ŞANS OYUNLARI
BİZİ TAKİP EDİN
  • YUKARI