Büyük İHA yalanları

WELG ÖZEL-Türkiye’nin önce Azerbaycan Ermenistan savaşında, dağlık Karabağ’da kullandığı İHA’lar daha sonra, Ukrayna’da Rusya’ya karşı kullandırıldı. Türkiye’de özellikle Bayraktar adlı şirketin üretimi insansız hava araçları özellikle Türkiye’de medyada öne çıkarılıyor.

Ayrıca, Türkiye’nin savaşta Rusya’ya karşı Ukrayna’dan yana taraf olmasını isteyen Batılı kimi medya grupları da, bu süreçte, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın damadının ürettiği Bayraktar’ı birden bire övmeye başladı.

GAZETECİ REKLAMI HABER GİBİ VERİRSE!..

Bununla birlikte, demokrat olarak bilinen İsmail Saymaz ve Uğur Dündar gibi gazeteciler de Bayraktar’ı övenler kervanına katıldı.

Türkiye’de ASELSAN gibi devlet kurumlarının ya da Vestel, Bayraktar gibi şirketlerin bu konudaki tüm çalışmaları önemli olmakla birlikte, kanaat önderi gazeteciler eliyle reklam edilmesi eleştirildi.

Gazeteciliğin anayasasına göre, güç unsurlarına karşı üretilen her şey haber ve geriye kalan her şey ise halkla ilişkiler faaliyetidir. Yani, bir şirketin ürettiği silah teknolojisi, dünyanın en ileri teknolojisi dahi olsa, söz konusu ürün ve markaları övmek kesinlikle gazetecilik değildir. Adı geçen kişiler, halkla ilişkiler faaliyetini gönüllü mü yapıyorlar veya niye yapıyorlar bilinmez ama bunu gazeteci sıfatı ile yapmaları etik değildir.

TÜRK ÜRETİMİ İHA’LARIN DÜNYADAKİ YERİ

Peki, bu kadar konuşulan Türk üretimi İHA’ların dünyadaki konumu nedir, Welg Medya Araştırma Servisi olarak masaya yatırdık.

Dünyada 41 ülke insansız hava aracı üretiyor. Kuşkusuz ki, bu teknolojik oyuncaklar arasında, ABD ve İsrail gibi ülkelerin yüzde 100 kendi imkânlarıyla üretimleri öne çıkıyor.

İran’dan BAE’ye, Suudi Arabistan’dan, İran’a, Pakistan’dan, Husilere, Hizbullah’a kadar dünyadaki ülkelerin yarısı İHA üretiyor.

Tabii farklı olarak, pek çok ülkenin İHA üretiminde, ya motoru ya sensörü, ya da Türkiye gibi her ikisini de ithal ediyorlar.

BAYRAKTAR BİR ŞİRKETİN MARKASI

Öncelikle, Türkiye’de son zamanlarda adı anılan Bayraktar, Türkiye’nin ulusal markası değil, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın damadının özel şirketinin markasıdır. Yine üretiminde, motoru ve sensoru ithal ediliyor.

Peki, üretim tarihleri, yerlilik oranı ve ürün yelpazesi olarak sıralandığında durumu sizler için derledik.

İHA ÜRETEN 41 ÜLKE  

ABD askeri modelleri

Hewitt-Sperry Automatic Airplane, silah (1916)

Kettering Bug, silah (1918)

OQ-2/TDD-1 Radioplane, hedef (1939)

Ryan A/BQM-34 series Firebee I and II, hedef (1951)

North American X-10, araştırma (1953)

Northrop GAM-67 Crossbow, farklı görevler (1956)

Northrop AQM-35, hedef (1956)

McDonnell ADM-20 Quail, av tuzağı (1958)

Beech MQM-61A Cardinal, hedef (1959)

Gyrodyne QH-50, araştırma (1960)

Beech AQM-37 Jayhawk, hedef (1961)

QH-50 DASH, saldırı (torpidodan atılan)

Ryan Model 147/AQM-34 series Fire Fly and Lightning Bug , keşif (1962)

Northrop M/BQM-74A Chukar, keşif, av tuzağı (1964)

Lockheed D-21, keşif (1964)

Ryan AQM-91 Firefly, keşif (1968)

BQM-90, hedef(1970)

Boeing YQM-94A Compass Cope B, keşif (1973)

BAE Systems SkyEye (with the Birleşik Krallık), keşif (1973)

Ryan YQM-98A Compass Cope R keşif (1974)

Ryan AQM-81A Firebolt, hedef(1983)

BAI BQM-147 Dragon Drone, keşif (1986)

RQ-2 Pioneer, keşif (1986)

General Atomics GNAT-750, keşif (1989)

Sikorsky Cypher, araştırma , (1992)

RQ-1/MQ-1 Predator, keşif, çatışma (1995)

LR-3 Tigershark, keşif (2004)

RQ-3 Dark Star, araştırma (1996)

RQ-6 Outrider, keşif (1996)

Bell Eagle Eye, tiltrotor keşif (1998)

AeroVironment Puma AE, keşif (1998)

IAI RQ-5 Hunter, keşif (1999)

AAI RQ-7 Shadow, keşif (1999)

MQ-8 Fire Scout, keşif (2000)

RQ-4 Global Hawk, keşif (2001)

AeroVironment Wasp III, keşif (2001)

MQ-9 Reaper, keşif, hava saldırı (2006)

Lockheed Martin Desert Hawk, keşif (2001)

AeroVironment Dragon Eye RQ-14, keşif (2002)

Boeing X-45, araştırma (2002)

RQ-15 Neptune, deniz keşif (2002)

X-47 Pegasus, araştırma (2003)

Boeing X-50, araştırma (2003)

Boeing X-46, araştırma (2003)

ScanEagle, keşif (2004)

Boeing A160 Hummingbird, araştırma (2005)

AeroVironment Raven RQ-11, keşif (2005)

CQ-10 Snowgoose, cargo (2005)

Lockheed P-175 Polecat, araştırma (2006)

RQ-16 T-Hawk, keşif (2006)

Boeing Dominator, experimental (2007) -Persistent Munition Technology Demonstrator-

Composite Engineering BQM-167 Streaker16 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., In Development (2006)

MQ-1C Warrior, hava saldırı (2009)

General Atomics Avenger – keşif, saldırı (2009)

ABD sivil modelleri

NASA Mini-Sniffer, araştırma (1975 to 1982)

General Atomics ALTUS, araştırma (1996)

NASA Advanced Soaring Concepts Apex araştırma (cancelled before first flight, 1999)

NASA Helios and Pathfinder, araştırma (2001)

Octatron SkySeer

Switchblade (aircraft) (proposed)

Alman modelleri

Luna X 2000 Alman Ordusu için keşif ve ESM görevi German Army

Drohne CL 289

Aladin, keşif

Rheinmetall KZO, keşif

Luna X 2000, keşif

MIKADO

EuroHawk, keşif (developed together with the U.S.)

EADS Barracuda, German-led program together with Spain

OFFIS Guard, keşif and araştırma www.flugrobotik.de

Arjantin modelleri

Lipan1 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., keşif

Avrupa modelleri

EADS Barracuda, keşif ve çatışma (2006)

EADS SIDM, keşif (2006)

Dassault nEUROn, çatışmat (tahminen 2011)

Higheye HE60, Cam helicopter5 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Avustralya modelleri

Aerosonde, keşif

Cybird, geliştiriliyor

Avusturya modelleri

Schiebel Camcopter S-100, keşif

Belçika modelleri

EPERVIER drone (1969)

B-Hunter UAV (2002)

Birleşik Krallık modelleri

RAF MQ-9 Reaper

BAE Taranis

Fairey Queen (1930s)

de Havilland Queen Bee (1930s)

Airspeed Queen Wasp (1936)

Miles Queen Martinet (1940)

ML Aviation Sprite (1981)

Meggitt Banshee, Hedefdrone {1984}

BAE Phoenix, keşif (1986)

QinetiQ Observer, deneysel hafif ağırlıkta keşif

BAE Corax, araştırma (2004)

BAE HERTI, keşif (2004)

Thales Watchkeeper WK450, keşif (2005)

BAE Skylynx II, keşif (2006)

BAE Fury, keşif /saldırı (2008)

BAE Taranis, araştırma (planned)

BAE Mantis, araştırma, (planned)

QinetiQ Zephyr, yüksek irtifa uzun menzil (geliştiriliyor)

QinetiQ Mercator, araştırma (geliştiriliyor)

UnKnown Aerospace Cygnet, lojistik (geliştiriliyor)

 

Brezilya

XMobots Apoena LALE (alçak irtifa uzun menzilli) (2009)

Brezilya-Güney Afrika ortak modeli

Denel Bateleur MALE (orta irtifa uzun menzil) (2008).

 

Bulgaristan modelleri

RUM-1, hedef (1967)

RUM-2, hedef (1967)

RUM-2M, hedef (1969)

RUM-2MB, hedef (1971)

M-200, hedef (1971)

UtRUM, hedef (1974)

P-200, hedef (1975)

Yastreb-1, hedef (1978)

Yastreb-2, hedef (1981)

Yastreb-3, hedef (1982)

NITI (2006)

 

Çin (PRC) modelleri

ChangKong-1, hedef, keşif (1966)

ChangKong-2

ASN-206

WZ-5

WZ-2000, keşif (2003)

Xianglong Unmanned Keşif Aerial Vehicle, askerî keşif (2009)

Çek modelleri

Sojka III

 

Endonezya modelleri

PUNA (Pesawat Udara Nir-Awak, Made by BPP Teknologi)

 

Fransız modelleri

SAGEM Sperwer, keşif

Dassault AVE-D Petit Duc, araştırma (2000)

Dassault AVE-C Moyen Duc, araştırma (2001)

Dassault-Sagem SlowFast, keşif (2004)

Verhagen X2 Autonomous Helicopters, keşif amaçlı uçan kamera (2008)

Flying-Robots FR102, softs wings based (2008)

 

Güney Afrika modelleri

UAV YellowPlane, Observer a man-portable UAV capable of 30min flight time with video/photo/IR camera

Kentron Seeker

Kentron Skua

ATE Vulture

Denel Bateleur

YellowPlane

 

Güney Kore modelleri

KAI Night Intruder, keşif

 

Hindistan modelleri

DRDO Nishant

DRDO Rustom

Lakshya PTA

HAL/DRDO Gagan Taktiksel İHA

 

Hizbullah modelleri

Mirsad-1, keşif, muhtemelen silah (2004)

 

İspanya modelleri

Aerovision Fulmar, surveillance (2007).

SIVA (Artillery Observer Plane)

HADA (INTA)

ATMOS-2 (INDRA)

EADS BARRACUDA (Almanya ile müşretek)

MANTIS (INDRA)

 

İran modelleri

Ababil

Mohajer 3

Mohajer 4

 

İsrail modelleri

IMI Mastiff

Top I Vision Casper 250

Top I Vision Aerostat

Silver Arrow Micro-V

Silver Arrow Sniper

IAI Skylark - Canister Launched mini-UAV system

IAI Scout

IAI Searcher

IAI General

IAI Harpy

IAI Harop

IAI I-View

İsviçre

IAI Ranger (with Switzerland)

IAI Heron

IAI Eitan

IAI RQ-2 Pioneer (ABD ile müsterek)

IAI RQ-5 Hunter (ABD ile müsterek)

Elbit Skylark

Elbit Hermes 450

Aeronautics Dominator

Aeronautics Orbiter

Aeronautics Aerostar

Aeronautics Aerolight

EMIT Blue Horizon 2

EMIT Sparrow

EMIT Butterfly

İsviçre modelleri

RUAG Ranger

Swiss UAV NEO S-300

İsveç modelleri

SHARC

Saab Skeldar

Saab Filur

CybAero APID 55

 

İtalyan modelleri

Meteor, now SELEX Galileo Avionica Mirach series (Mirach 26, Mirach 150), hedef ve keşif modelleri

SELEX Galileo Avionica NIBBIO, taktiksel keşif

SELEX Galileo Avionica FALCO, keşif

Alenia Aeronautica Sky-x, araştırma UCAV (2005)

Alenia Aeronautica Sky-y, araştırma-keşif MALE (2007)

Alenia Aeronautica Molynx/Black Lynx, keşif HALE (geliştiriliyor)

 

Japon modelleri

Yamaha R-50

Yamaha R-MAX

 

Kanada modelleri

Canadair CL-89, keşif (1964)

CL-227 Sentinel, keşif (1977)

Silver Fox ALIX (Atlantic Littoral Intelligence Surveillance and Keşif Experiment) (2004)

SAGEM Sperwer (2003-2006)

ADVANCED SUBSONICS/XIPHOS Grasshopper (2000)

MMIST CQ-10 Snowgoose (2000)

 

Malezya modelleri

Eagle ARV System

Meksika modelleri

Ehécatl

S4 Ehécatl by Hydra Technologies

E1 Gavilán by Hydra Technologies

Pakistan modelleri

Uqaab

Jasoos

Mukhbaar

 

Peru modelleri

CEDEP-1 2009

 

Polonya modelleri

AerialRobotics EasyUAV 2020’de Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

ITWL HOB-bit

WB Electronics SOFAR 2018’de Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

WB Electronics RUFUS 2018’de Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

 

Sırp modelleri

IBL-2000

Mini UAV Gavran (Raven)

Medium UAV

 

Singapur modelleri

ST Aero FanTail

ST Aero Skyblade

ST Aero MAV-1

 

SSCB/Rusya modelleri

Lavochkin La-17, hedef ve keşif (1953)

Tupolev Tu-123, keşif (1964)

Tupolev Tu-141, keşif (mid-1970s)

Yakovlev Pchela, keşif

ZALA 421-08, en meşhur Rus keşif uçağı 2007

ZALA 421-06, keşif helikopteri 2008

ZALA 421-12, keşif uçağı 2008

 

Şili modelleri

Sirol, keşif ve araştırma (2007) UAV Sirol

Sirol 221, keşif ve meteorolojik araştırma (2008) UAV Sirol 221

 

Tayland modelleri

IAI Searcher (with İsrail)

 

Tayvan modelleri

Chung Shyang II UAV 2008

Kuzey Kore

Kuzey Kore'nin, gelişmiş gözlem ve uçuş yeteneklerine sahip yeni insansız hava aracı (İHA) modeli ürettiği biliniyor.

Güney Kore Savunma Bakanlığından bir yetkilinin açıklamasına göre, Kuzey Kore'nin öncekilerden daha dayanıklı ve büyük İHA'lar ürettiği kaydedildi.

"Kuzey Kore, bilinen tüm İHA’lardan daha uzun menzilli ve uçuş kontrolörleri tarafından uzaktan kumanda edilebilen daha büyük insansız hava araçları geliştiriyor." dedi.

Yeni model İHA'ların, atmosfer ölçümleri yapabildiği, orman yangınlarını tespit edebildiği ve balıkçılık alanlarını tespit ettiği açıklandı.

 

Türk modelleri

Aselsan Arı 1T

EES AŞ Kırlangıç, kısa menzil İHA (1997-1999) with FLIR combi payload

EES AŞ Doğan, uzun menzil taktik İHA (1997-1999) with FLIR combi payload

METU Güventürk (Mini)

SE Savunma Albatross VTOL İHA[5][6][7]

VESTEL Arı (Mini) - 2005

VESTEL Efe I (Mini) - 2006

VESTEL Efe II (Micro) - 2008

VESTEL Bora - 2011

VESTEL Karayel (SİHA) - 2014

TUSAŞ Sivrisinek (Rotorlu İHA) - 2009

TAI Anka S Uydudan Kontrol Edilen İHA

TUSAŞ Anka

TUSAŞ Aksungur

Baykar Malazgirt İHA

Baykar Bayraktar Mini İHA

Baykar Bayraktar TB2

Baykar Bayraktar TB3

Baykar Bayraktar Akıncı

Bayraktar TB2 Türk Sılahlı İHA'sı

 

Ürdün modelleri

Jordan Falcon

I-wing

Jordan Arrow

Silent Eye

 

Yunan modelleri

HAI Pegasus, keşif (1982)

3 Sigma Nearchos, keşif (1996)

EADS 3 Sigma Iris

EADS 3 Sigma Alkyon

EADS 3 Sigma Perseas

 

41) Suudi Arabistan

Suudi Arabistan Askeri Sanayiler Genel Otoritesi (GAMI), Suudi Arabistan'ın yerli İHA'sı “SkyGuard”ı Suudi Arabistan Askeri Sanayi Şirketi (SAMI)

@welgmedya.com